Świąteczne tradycje rodziny królewskiej

Gdy na brytyjskim tronie zasiadała Elżbieta II, rodzina królewska wspólnie spędzała święta w rezydencji Sandringham. Gwiazdka upływał pod znakiem tradycji i zwyczajów, z których część ustanowiła sama Jej Wysokość. 

Miejsce

W ostatnich latach panowania królowa Elżbieta II spędzała święta w rezydencji Sandringham w hrabstwie Norfolk, wcześniej rodzina królewska spotykała się na zamku Windsor. W czasie wojny Jej Wysokość spędzała tam święta wraz z rodziną, co roku wystawiając słynne pantomimy.

W „The Windsor Diaries” ówczesna powierniczka królowej, Alathea Fitzalan Howard, wspomina ręczne malowanie kartek świątecznych, tańce i próby teatralne z młodymi księżniczkami, zauważając dziarsko we wpisie z 1942 roku: „»Śpiącą Królewnę« można by uczynić tak uroczą z całkowicie baśniową atmosferą, ale jak księżniczka Elżbieta z jej pozycją zniesie występowanie w awanturniczym show?”.

Królowa Maria, babka Elżbiety, po raz pierwszy dostrzegła więź między Elżbietą a przyszłym księciem Edynburga właśnie po występie księżniczki w pantomimie (na podstawie „Aladyna”). Warto zauważyć, że Elżbieta II często wracała do Windsoru z dziećmi. 25 grudnia po ślubie z Filipem i założeniu rodziny zmieniła preferowane miejsce spędzania świąt Bożego Narodzenia na Sandringham dopiero pod koniec lat 80., gdy Windsor musiał przejść całkowitą przebudowę.

Z kolei w bardziej odległej przeszłości królowa Wiktoria i książę Albert spędzali każdy świąteczny okres w Windsorze. Ich ulubione zimowe zajęcia? Jazda na łyżwach po zamarzniętym stawie przy pałacu Frogmore i przejażdżki saniami wokół posiadłości. Według Royal Collection Trust „królowa Wiktoria uczyła się jazdy na łyżwach od nauczyciela z Eton, ale wolała być wożona w saniach przystosowanych do jazdy po lodzie”.

Elżbieta II spędzała pierwsze dni grudnia zazwyczaj w pałacu Buckingham – rozdawała wówczas prezenty świąteczne wszystkim pracownikom i brała udział w nabożeństwie kolędowym w Royal Mews. W Windsorze, gdzie przebywała w weekendy, zazwyczaj uczestniczyła również w kolędowaniu w wykonaniu chóru zamku Windsor. Następnie na krótko przed Bożym Narodzeniem wyjeżdżała do Sandringham, gdzie pozostawała do 6 lutego (rocznica śmierci jej ojca), przyjmując w międzyczasie wielu gości – zwłaszcza Cambridge’ów, których dom w Norfolk, Anmer Hall, znajduje się na terenie posiadłości Sandringham.

Jak poinformował pałac Buckingham, pierwsze święta Bożego Narodzenia po śmierci królowej Elżbiety II rodzina królewska, w tym król Karol III i królowa małżonka Camilla, również spędzą w Sandringham. 

Choinka

Słynna rycina przedstawiająca Wiktorię i Alberta stojących obok choinki w Windsorze, opublikowana w „Illustrated London News” w 1848 roku, zainspirowała brytyjską opinię publiczną do dekorowania w grudniu wiecznie zielonych drzewek, a Albert podarował drzewka szkołom i koszarom w pobliżu Windsoru zamiast popularnej wówczas jemioły czy kości słoniowej. Zgodnie z niemiecką tradycją drzewko rodziny królewskiej ustawiano w pałacu dopiero w Wigilię, dekorując je prawdziwymi świecami, bombkami i domowej roboty piernikami.

Gdy na brytyjskim tronie zasiadała Elżbieta II, w Sali św. Jerzego na zamku Windsor co roku pojawiał się sześciometrowy świerk norweski z Windsor Great Park. Z kolei w Sali Marmurowej pałacu Buckingham już na początku grudnia pracownicy dekorowali trzy choinki, a sama królowa z pomocą bliskich dopracowywała drzewko w Sandringham, co widać w filmie dokumentalnym „Royal Family” wyemitowanym przez BBC i ITV w 1969 roku. – Jedną z radości długiego życia jest obserwowanie, jak dzieci, wnuki, a potem prawnuki pomagają dekorować choinkę – mówiła w świątecznym przemówieniu w 2015 roku.

W 2022 roku drzewko na zamku w Windsorze stanęło już w listopadzie. Tym razem była to sześciometrowa jodła kaukaska z Windsor Great Park.

Kartki świąteczne

Królowa Elżbieta II wysyłała 750 kartek z rodzinną fotografią. Tradycję tę przejęli Kate i William. Jako pierwsza kartki wysyłała królowa Wiktoria.

Menu

Co roku – dla wszystkich członków rodziny królewskiej – Elżbieta II organizowała świąteczny obiad w pałacu Buckingham. Następnie wyjeżdżała do Sandringham, gdzie 24 grudnia dołączali do niej najbliżsi. W Wigilię Bożego Narodzenia goście uczestniczyli w przyjęciu koktajlowym i uroczystej kolacji z tradycyjnymi daniami.

– Zazwyczaj serwujemy domowej roboty farsz z szałwii i cebuli, brukselkę z boczkiem i kasztanami, czasem pasternak i marchewkę, tłuczone i pieczone ziemniaki, domowy sos, a następnie świąteczny pudding z sosem brandy... Później popołudniowa herbata, czekoladowy deser Yule log, świąteczne ciasto zrobione przez kucharzy i wybór czekoladowych ciastek – opowiada Darren Grady, szef kuchni rodziny królewskiej, który pełni tę funkcję już ponad 10 lat.

Jej Królewska Mość rozdawała również około 1500 świątecznych puddingów swoim pracownikom.

Strój

25 grudnia Elżbieta II zazwyczaj uczestniczyła w bożonarodzeniowej mszy w kościele św. Marii Magdaleny w pobliżu Sandringham. Towarzyszyli jej członkowie rodziny królewskiej. Przemówienie Jej Wysokości było dostępne dla opinii publicznej.

„Boże Narodzenie to szczególny czas w roku, każdy wkłada najlepsze ubrania i oczywiście królowa nie jest tu wyjątkiem” – pisała osobista doradczyni i garderobiana Jej Królewskiej Mości Angela Kelly w pamiętniku „The Other Side of the Coin”. „Zaczynam planować strój królowej z dużym wyprzedzeniem, sprawdzając, jakie barwy nosiła w poprzednich latach, bo nie chcę się powtarzać. Ubranie Elżbiety II powinno się wyróżniać odcieniem, by łatwo było ją dostrzec w tłumie” – wyjaśniała.

Artykuł oryginalnie ukazał się na Vogue.com.