Zdobywca weneckiego Złotego Lwa za całokształt twórczości ubiera swoje bohaterki modnie, a kostiumom nadaje głębokie i symboliczne znaczenia. W hierarchii reżyserskich rekwizytów ubrania są u niego na przedzie, dopiero po nich znalazło się miejsce dla wystroju wnętrz, architektury i dzieła sztuki.
Zdobywca Oskara, Złotych Palm, Złotych Lwów i Cezarów obsadził modę w wyjątkowej roli i rozkochał w sobie jej projektantów. Almodóvar regularnie zajmuje honorowe miejsca na pokazach. U Jean-Paula Gaultiera siedział obok Catherine Deneuve, a u Armaniego był sąsiadem Sophii Loren. Reżyser był też twarzą kampanii Missoni wiosna-lato 2012. Na zdjęciach Juergena Tellera widać również Rossy de Palmę i Blankę Suárez, aktorkę z „Przelotnych kochanków” i „Skóry, w której żyję”. Sesja i kolekcja Missoni inspirowane były kulturą Hiszpanii, a Almodóvar jest przecież jej symbolem. W 2017 roku reżyser wystąpił także w reklamie Prady.
Pedro, Palomo i Palma
Pedro pojawił się też na madryckim pokazie Palomo Spain. Kreator rewolucjonizuje męską modę, czerpiąc inspiracje z hiszpańskiej kultury, ze zbiorów tamtejszych muzeów, ale też z lokalnych obrządków katolickich. Projektanta fascynują andaluzyjskie procesje skupione wokół męki pańskiej. Ikonografia i zwyczaje religijne wpływają też na Almodóvara. Ściany mieszkań, które widać w jego filmach, udekorowane są zdjęciami gwiazd kina i roznegliżowanych modelek. Obok nich wiszą wizerunki Matki Boskiej i stoją figurki ukrzyżowanego Chrystusa. Pablo, aktor porno i gwałciciel z „Kiki”, bierze udział w procesji biczowników, a bohaterkami „Pośród ciemności” są zakonnice. „Złe wychowanie” to film o dzieciach molestowanych przez księży. Almodóvar obrazuje katolickie okrucieństwo, perwersje, piękno i erotyzm. Emfatyczne religijne gesty zestawia z manierycznością aktorek, diw, matek, kochanek czy drag queen.
Jedną z modelek Palomo Spain była Rossy de Palma – gwiazda „Przerwanych objęć”, „Zwiąż mnie”, „Kobiet na skraju załamania nerwowego” i „Prawa pożądania”. Aktorka chodziła także po wybiegach Jean-Paula Gaultiera, Givenchy, Manisha Arory i Muglera. W „Kice” grała roznamiętnioną lesbijkę. – Faceci nie mają monopolu na wąsy – mówi grana przez nią wąsata służąca. Juana marzy, by zostać strażniczką w więzieniu dla kobiet. Almodóvar kreśli swoje postaci grubą kreską. Stereotypy, często bardzo niepoprawne politycznie, są dla niego materiałem do tworzenia sztuki.
Punkowo-popowy misz masz
Pedro Almodóvara i Palomo Spain łączy też la movida madrileña, które projektant wymienia pośród swoich najważniejszych źródeł inspiracji. Kontrkulturowe zjawisko powstało na początku lat 70., a wybuchło po śmierci generała Franco. Dyktator umarł w 1975 roku, gdy Pedro miał 26 lat. Hiszpania odradzała się po krwawych rządach nacjonalistycznego tyrana. W Madrycie powstawała wówczas nowa sztuka. Łączyła elementy punku, glamu, synthpopu, pop-artu. U podstaw ruchu leżała wolność, która dotyczyła nie tylko sztuki, ale przede wszystkim stylu życia, seksu czy płci. Ważnymi twórcami i twórczyniami la movida madrileña były osoby LGBTQ+. Zjawisko rozwijało się w opozycji do katolicko-nacjonalistycznego frankizmu.
Almodóvar jest tego ruchu najbardziej znanym przedstawicielem. Modę la movida madrileña zobaczyć można chociażby w filmie „Pepi, Luci, Bom i inne dziewczyny z dzielnicy” z 1980 roku. Aktorki noszą w nim pieszczochy, obroże, natapirowane włosy, sztuczną biżuterię, bluzki w panterkę i zebrę, stroje ozdobione cekinami, pasiaste podkolanówki, kolorowe legginsy i op-artowskie sukienki. Skarpetki łączą z butami na obcasie. Faceci noszą za to klipsy, pierzaste wachlarze, różowe trójkąty, gejowskie wąsy oraz makijaże, pasiaste spodnie i kuse koszulki. W modzie la movida panuje kontrkulturowy, punkowo-popowy misz masz. Kostiumografką filmu była Manuela Camacho.
Gorset od Gaultiera
Kluczową rolę w twórczości Almodóvara odgrywają projekty Jean-Paula Gaultiera. Francuski kreator stworzył jeden z najciekawszych kostiumów w historii kina – krwawą suknię Andrei Caracortady (Andrei Blizny). Dziennikarka, bohaterka „Kiki” (1993 rok), nosi ją na planie programu „Potworności dnia”. Na ekranie opowiada o kobiecie, która dokonała samospalenia w banku, bo nie udzielono jej kredytu, a także o aktorze porno, który siedzi w więzieniu za sianie zgorszenia. Występuje w ciemnej, powłóczystej, wąskiej sukni z dziurami po wybuchu, z których wystają zakrwawione piersi – to najprawdopodobniej one doprowadziły suknię do eksplozji. Biust (kobiecość?) wymknął się ubraniowej kontroli, a ofiarą zamachu terrorystycznego stała się pruderia. Suknia to strój, w którym Blizna występuje w studiu. Po ulicach jeździ na motorze w zgniłozielonej futurystycznej kurtce i kasku z przyczepioną doń kamerą. W miejscu piersi znajdują się dwa zakratowane reflektory, których reporterka używa podczas przesłuchania, a właściwie wywiadu z seryjnym mordercą. Tytułowa Kika jest z kolei wizażystką, która za pomocą makijażu wskrzesza Ramona, jednego z głównych bohaterów filmu. Almodóvarowska czarodziejka przybywa do zmarłego w oranżowym bouclé. Kostiumografem „Kiki” był José María de Cossío. Na planie pojawiło się też sporo ubrań Gianniego Versace.
Sukienka z dziurami na piersiach to echa słynnego gorsetu zbroi ze stożkowatymi nakładkami na piersi, który Jean-Paul Gaultier zaprojektował dla Madonny z okazji głośnej trasy koncertowej „Blond Ambition” (1990 rok). Projekt Gaultiera wrócił w 2011 roku w thrillerze „Skóra, w której żyję”. Za kostiumy odpowiadał nominowany do Oscara Paco Delgado. W „Skórze...” gorset ewoluował, stał się cielistym i przylegającym do ciała kombinezonem. Design kostiumu tworzą delikatne szwy i ostro zakończone miseczki na piersi. Kombinezon jest strojem, z którego wyłania się płeć biologiczna. Okrutny chirurg przekształca ciało mężczyzny w ciało kobiety. Zaczyna od wygłodzenia Vicente, potem go goli, kastruje i formuje mu waginę. Następnie tworzy resztę kobiecego ciała i ubiera ofiarę w kombinezon. Później daje jej kosmetyki Chanel i podręcznik ich stosowania. Mężczyzna zostaje uwięziony w ciele Very Cruz, lecz pozostaje Vicente.
Chanel, Chanel, Chanel
W „Przerwanych objęciach” (2009 rok) gwiazdą jest Chanel, a konkretnie: wąska, czarna suknia wieczorowa z grubymi, złotymi łańcuchami, które nie tyle uzupełniają ubranie, ile, wraz z wystawnym naszyjnikiem, broszami i klipsami, tworzą okazałą, luksusową zbroję. Precjoza i łańcuchy wyglądają jak ubiór egipskiej królowej i miłośniczki sadomasochistycznych gier. Sukienka pochodzi z kolekcji haute couture wiosna-lato 1992 i stanowi kwintesencję luksusowej mody z lat 90. W „Przerwanych objęciach” jest symbolem przemiany bohaterki, która z byłej sekretarki i eksluzywnej prostytutki przeistacza się w gwiazdę kina. W kolejnych scenach Lena (Penélope Cruz) ucharakteryzowana jest na Marilyn Monroe i Audrey Hepburn. Kostiumografką filmu była Sonia Grande.
Chanel zdominowało też dramat kryminalny „Wysokie obcasy” z 1991 roku (kostiumy: José María de Cossío). W pierwszej scenie widzimy główną bohaterkę, która siedzi na lotnisku, ubrana od stóp do głów w Chanel. Potem następuje zbliżenie na wielkie czerwone okulary z przytwierdzonym doń złotym logo firmy. Rebeca nosi także biały chanelowski kostium, wielkie perły i ikoniczną pikowaną torebkę – model 2.55. Czeka na na matkę, Becky del Páramo, divę hiszpańskiej piosenki, która odbiera kufry Louis Vuitton. „Wysokie obcasy” to film-pokaz mody, nawet gdy jego akcja toczy się w więzieniu. W zakładzie karnym Rebeca nosi okulary Chanel z czarnymi oprawkami, a jej koleżanki tańczą na spacerniaku w modnych legginsach i seksownych szortach (echa stylu la movida madrileña). W więzieniu jest jak na planie wideoklipu Madonny albo Blondie. Moda zaburza realizm fabuły. W „Wysokich obcasach” kreacje nieustannie się zmieniają, a każda z nich jest wyrazem tendencji panujących w modzie z przełomu lat 80 i 90. Swoistym ukoronowaniem kinowego fashion show są występy drag queen, która odgrywa del Páramo. Nie wiadomo, kto jest bardziej manieryczny, bardziej surrealistyczny – aktor grający mężczyznę grającego kobietę, czy aktorka gająca znaną piosenkarkę. Almodóvar teatralizuje płeć na wielu poziomach, a robi to często za pomocą mody.
But – symbol śmierci
Tytułowe wysokie obcasy są symbolem matki-celebrytki, która porzuciła córkę dla kariery. – Kiedy byłam dzieckiem i żyłyśmy razem… Nie mogłam zasnąć, nie słysząc obcasów… z daleka – mówi Rebeca do Becky, która znajduje się na łożu śmierci. Obok konającej leży torebka Chanel, oczywiście model 2.55. Obcas w formie szpilki jest również symbolem śmierci, metaforą kosy, narzędzia kostuchy. Cień czerwonej szpilki wbija się w serce konającej Becky del Páramo, zadaje jej ostateczny cios.
Pedro Almodóvar jest jak barokowy malarz – w jego bogatych obrazach wszytko ma znaczenie symboliczne. Rekwizyty trzeba rozszyfrować, by dopełnić treść. Każdy almodóvarowski klips, każda garsonka, obcas czy sukienka zasługują na oddzielny esej.
Zaloguj się, aby zostawić komentarz.