Ten sezon jest pełen splendoru. Mark Rothko, Pablo Picasso, Antoni Tàpies, Marina Abramović, Frans Hals – monumentalne monografie wielkich twórców można oglądać przez całą jesień, jeżdżąc po Europie. Tymczasem w Australii krytycy sztuki zwracają uwagę na nieznaną szerzej postać Georgiany Houghton, XIX-wiecznej artystki i medium, która tworząc, jak je określała: „duchowe” rysunki, stała się prekursorką abstrakcji.
Mark Rothko w Paryżu: Kolor, światło, energia
i poezji – powiedział Rothko, dając zapowiedź intensywności przeżyć, jakie towarzyszą oglądaniu jego abstrakcyjnych płócien na żywo. Jego monumentalna monografia złożona ze 115 prac wypełnia wszystkie przestrzenie wystawiennicze Fondation Louis Vuitton i daje niezwykłą możliwość zobaczenia w jednym czasie i w jednym miejscu dzieł artysty ściągniętych z najważniejszych instytucjonalnych kolekcji, np. londyńskiej Tate Gallery czy National Gallery of Art w Waszyngtonie, ale też prywatnych zbiorów, co przy astronomicznych wynikach aukcyjnych – 72,8 mln dolarów to cena wylicytowana w 2011 roku za obraz „Biały środek (żółty, różowy, lawendowy)” – budzi gorące emocje.
„Mark Rothko”, Fondation Louis Vuitton w Paryżu, od 18 października 2023 do 2 kwietnia 2024
Marina Abramović w Londynie: Granice ciała
Wystawa przeprowadza widza przez 50-letnią twórczość prekursorki performance’u, przypominając jej najważniejsze prace. Od wczesnej „Rhythm 0”, kiedy twórczyni zaprosiła do udziału publiczność, nie zdając sobie sprawy, że do jej czoła zostanie przystawiony pistolet, aż po słynną „Artist is Present” w 2010 roku, gdy każdy z odwiedzających wystawę mógł usiąść w milczeniu naprzeciw Abramović i spróbować spojrzeć jej w oczy. Tym razem performance będzie wystawiony przez młodsze pokolenie, działające według metody stworzonej przez 76-letnią artystkę.
„Marina Abramović”, Royal Academy of Arts w Londynie, od 23 września 2023 do 1 stycznia 2024
Georgiana Houghton w Sydney: Rysunki „duchowe”
Fot. Dzięki uprzejmości Victorian Spiritualists' Union, Inc., Melbourne
Georgiana Houghton była artystką i medium. Swoje tajemnicze, zgeometryzowane prace nazywała „duchowymi”, bo twierdziła, że tworzy je, nie używając świadomości, lecz łącząc się z zaświatami, czym wyprzedziła teorię surrealistów. Choć zaistniała jako artystka, pokazując rysunki na wystawie w 1871 roku, jej nazwisko nie zapisało się w historii. Dziś Georgiana Houghton przez krytyków sztuki jest odkrywana na nowo i nazywana prekursorką abstrakcji. Jej niezwykłe, hipnotyzujące prace nasuwają też pytanie o rolę płci: czy gdyby urodziła się mężczyzną, świat sztuki też zatarłby jej dokonania tak łatwo?
„Georgiana Houghton: Invisible Friends”, Art Gallery NSW w Sydney, od 4 listopada 2023 do 10 marca 2024
Pablo Picasso w Paryżu: Wędrówka myśli
50 lat po śmierci artysty Centre Pompidou łączy siły z Musée National Picasso-Paris i tworzy ekspozycję, na którą składa się prawie tysiąc obiektów, głównie zapisków, grafik i rysunków. Prace w nielinearnej narracji kuratorskiej pozwalają prześledzić pracę twórczą Picassa – co przykuwało jego uwagę, stawało się zaczątkiem pomysłu? Jak rozwijał temat, za jakimi wątkami podążał? Wreszcie jak na przestrzeni dekad i różnych okresów jego dzieła wciąż rezonują ze sobą, tworząc mapę wędrówki myśli?
„Picasso: Drawing Infinity”, Centre Pompidou w Paryżu, od 18 września 2023 do 15 stycznia 2024
Sarah Lucas w Londynie: Gorzki śmiech
(Image credit: All works and copyright Sarah Lucas. Courtesy the artist and Sadie Coles HQ, London )
Sarah Lucas odebrała gruntowne wykształcenie artystyczne, ale co podkreśla w swojej sztuce, pochodzi z klasy pracującej. Artystka krytycznie patrzy na role płciowe i społeczne konwencje, używa sarkastycznego humoru, wytyka absurd. „Lucas była najdziksza z ruchu Young British Artists, ostro imprezowała i tworzyła dzieła prowokacyjne, a czasem naprawdę szokujące” – pisał o niej „The Guardian”. Teraz Tate Britain organizuje obszerną wystawę artystki, na której pojawi się ponad 75 prac. Szczególnie wyczekiwanych jest 10 najnowszych, dotychczas niepokazywanych.
„Sarah Lucas: Happy Gas”, Tate Britain w Londynie, od 28 września 2023 do 14 stycznia 2024
Frans Hals w Londynie: Poza czasem
Iskra w oku, szelmowski uśmiech, dwuznaczne spojrzenie. Postacie z portretów XVII-wiecznego holenderskiego malarza wydają się pełnokrwistymi bohaterami w historycznym kostiumie. Wystawa składająca się z niemal 50 prac wypożyczonych z Berlina, Amsterdamu czy Haarlemu stawia tezę, że mamy do czynienia z twórczością jednego z największych portrecistów.
„Frans Hals”, National Gallery w Londynie, od 30 września 2023 do 21 stycznia 2024
Antoni Tàpies w Brukseli: Wyczerpująca monografia
W brukselskim Bozarze zobaczymy 122 prace jednego z najsłynniejszych hiszpańskich artystów, Antoniego Tàpiesa, które powstawały od 1944 roku do lat 90. XX wieku. Ekspozycja zawiera wczesne rysunki i autoportrety, ale też obrazy, które sam twórca nazywał materycznymi, oraz asamblaże. Wystawa monograficzna artysty, który na drogę sztuki wszedł bez formalnego wykształcenia artystycznego, porzucając studia prawnicze, daje wgląd w jego fascynacje, wyznaczające kolejne okresy: od surrealizmu, przez abstrakcjonizm, aż po sztukę informel.
„Antoni Tàpies: The Practice of Art”, Bozar w Brukseli, od 15 września 2023 do 7 stycznia 2024
KAWS w Toronto: Kultura popularna
Monumentalne postacie z komiksów, które maluje albo tworzy w formie rzeźb, znajdują się w instytucjonalnych kolekcjach sztuki, ale też zbiorach gwiazd, m.in. Pharrella Williamsa czy producenta Swizz Beatza. Bo KAWS dobrze czuje się na styku świata sztuki i popkultury. Swoje prace-produkty sprzedawał w paryskim Colette, co nie przeszkadzało prestiżowym wystawom, np. w Cincinnati Contemporary Art Center. Artysta zaprojektował także słynną statuetkę nagrody MTV – Moonmana. Na każdym kroku świadomie rozpuszcza granicę między tym, co masowe, przystępne i zabawne, a tym, co prestiżowe, elitarne i konceptualne. Na wystawie w Toronto publiczność będzie miała okazję nie tylko zobaczyć 75 rozmaitych prac KAWSA, lecz także prześledzić jego proces twórczy, poznać metody pracy i rozmaitość form ekspresji, po które sięga.
„KAWS: FAMILY”, Art Gallery of Ontario w Toronto, od 27 września 2023 do 31 marca 2024
Michał Anioł (i nie tylko) w Wiedniu: Wokół ciała
Michał Anioł na pewno ściągnie tłumy, ale nie on jest głównym bohaterem tej wystawy, lecz ciało. Muskularne, witalne, erotyczne akty renesansowego mistrza zestawiane są z rachityczną, bladą sylwetką z autoportretu Egona Schiele z początku XX wieku. Twórcy wystawy pytają o kanon, idealizację, afirmację oraz ich odrzucenie. Na wystawie zobaczymy też prace Rafaela, Dürera, Rembrandta, Mengsa, Rubensa i Klimta.
„Michelangelo and Beyond”, Albertina w Wiedniu, od 15 września 2023 do 14 stycznia 2024
Zaloguj się, aby zostawić komentarz.