Znaleziono 0 artykułów
25.03.2019

20 kultowych filmów, które kończą 20 lat w 2019 roku

25.03.2019
Obsada „Matrixa” (Fot. materiały prasowe)

„Matrix” zapoczątkował nową epokę science fiction, „The Blair Witch Project” udowodnił, że można nakręcić przebój z minimalnym budżetem, a „American Pie” pokazał prawdziwe oblicze nastolatków. Czyżby 1999 rok był najlepszym w historii kina? 

Wiele filmów sprzed 20 lat, które pod koniec lat 90. oglądaliście w kinie, można dziś zobaczyć na jednej z platform streamingowych.

Matrix 

Obsada „Matrixa” (Fot. EastNews)

Netflix pozwala teraz przypomnieć sobie wszystkie części trylogii w reżyserii Lany i Lilly Wachowskich (podpisały filmy jeszcze jako Bracia Wachowscy). Podczas gdy „Reaktywacja” i „Rewolucje” przekraczają niejednokroć granicę kiczu, ocierając się o banał, pierwsza część „Matrixa” to bez dwóch zdań jeden z najwybitniejszych filmów w historii kina. Nie tylko dlatego, że Neo (Keanu Reeves), którego nie imają się kule, doczekał się filmowych następców o równie kocich ruchach. Opowieść o świecie, który okazuje się być iluzją, to kinowy komentarz do teorii Jeana Baudrillarda i Slavoj Žižka, a enigmatyczne zdania wypowiadane przez Morfeusza i Wyrocznie (Oczyść swój umysł, Witamy w prawdziwym świecie, Weź niebieską pigułkę, a historia się skończy, obudzisz się we własnym łóżku i uwierzysz we wszystko, w co zechcesz. Weź czerwoną pigułkę, a zostaniesz w krainie czarów i pokażę ci, dokąd prowadzi królicza nora) weszły do potocznego języka. 

Szkoła uwodzenia

Obsada filmu (Fot. Collection Christophel Columbia/EastNews)

Jeszcze kilka lat wcześniej byłoby nie do pomyślenia, żeby przełożyć klasykę literatury na język wizualny pokolenia MTV. Ale po teledyskowej „Romeo+Julii” Baza Luhrmanna z 1996 roku wszystko było już możliwe. Po „Niebezpiecznych związkach” Stephena Frearsa i „Valmoncie” Milosa Formana powieść Pierre'a Choderlosa de Laclosa z końca XVIII wieku na ekran przeniósł Roger Kumble. Akcję z arystokratycznej Francji przenosząc na Manhattan, a bohaterami czyniąc zepsute nastolatki z Upper East Side. Przewrotny, perwersyjny i niegrzeczny film z wypiekami na twarzach oglądali nie tylko młodociani fani Sary Michelle Gellar z „Buffy”. Film o intrygantce Kathryn Merteuil i jej bracie-przyjacielu-kochanku, Sebastianie Valmoncie (Ryan Phillippe) zapoczątkował karierę Reese Witherspoon (jej przypadła rola niewinnej Annette Hargrove)  i związek Phillippe'a i młodziutkiej aktorki. Po ponownym seansie warto też powrócić do ścieżki dźwiękowej z piosenkami Placebo, The Verve i Skunk Anansie. 

The Blair Witch Project

(Fot. Mary Evans Picture Gallery/EastNews)

Horror nakręcony z pozoru amatorską kamerą opowiadał o trójce zaginionych w lasach Maryland studentów, którzy pozostawili po sobie nagranie, będące zapisem ich poszukiwania legendarnej wiedźmy. Twórcy filmu, Daniel Myrick i Eduardo Sánchez wydali na swój film zaledwie 25 tysięcy dolarów, a produkcja zarobiła prawie 250 milionów dolarów! I wywołała skrajne, także fizyczne reakcje. Część widzów wychodziła z kina, bo od poruszonych kadrów bolał ich brzuch. Inni myśleli, że aktorzy naprawdę zginęli podczas zdjęć. A twórcy umiejętnie podsycali niepokojącą atmosferę wokół filmu, czyniąc go jeszcze bardziej kultowym. 

American Pie

(Fot. United Archives/IFA Film/EastNews)

Masturbacja plackiem z jabłkami to jeden z subtelniejszych dowcipów tej komedii dla nastolatków. Ale pod płaszczykiem niesmacznych żartów o seksie kryje się czuła opowieść o dojrzewaniu. Każdy, kto przeżył liceum, wie przecież, że nie ma nic gorszego niż być nastolatkiem. Zwłaszcza jeśli planuje się z kumplami utratę dziewictwa przed balem maturalnym, a przeszkód po drodze coraz więcej... Ale tak naprawdę nawet twardziele marzą o prawdziwej miłości. 

American Beauty

(Fot. United Archives/EastNews)

Po dwóch filmach z „American” w tytule wydawało się, że Mena Suvari będzie nową ulubienicą Ameryki. Blondwłosa aktorka nie zrobiła kariery na miarę Cameron Diaz, ale zapisała się złotymi zgłoskami w filmowych annałach. A wystarczyła scena kąpieli w różach, o której śni Lester Burnham, czyli ucieleśnienie kryzysu wieku średniego. Okryty dziś niesławą Kevin Spacey dostał za rolę Oscara, podobnie jak sam film Sama Mendesa. Nominację otrzymała Annette Bening za kreację żony zafascynowanego nastolatką Lestera. Jej też należą się laury za histeryczny, komiczny i melancholijny portret perfekcjonistki, którą największą dumą napawa uprawa róż. 

Notting Hill

(Fot. United Archives/EastNews)

Gdy Julia Roberts się uśmiecha, to tak jakby wyszło słońce. Myśli tak nie tylko zakochany w niej księgarz Hugh Grant, ale też wszyscy widzowie jednej z najlepszych komedii romantycznych w historii, która zarobiła prawie 350 milionów dolarów. Gdy londyńczyk William Thacker zakochuje się w gwieździe Hollywood Annie Scott, wydaje się, że czeka go tylko złamane serce. Ale takie zakończenie nie byłoby przecież w duchu Richarda Curtisa, scenarzysty „To wlaśnie milość” i „Dzienników Bridget Jones”.

Podziemny krąg

(Fot. United Archives/EastNews)

Poturbowany Brad Pitt walczy na pięści z jeszcze bardziej poturbowanym Edwardem Nortonem w ekranizacji postmodernistycznej powieści Chucka Palahniuka stworzonej przez Davida Finchera świeżo po sukcesie „Siedem”. Ale czy na pewno jest ich dwóch – znudzony pracownik biura i zbuntowany wolny duch? I czy w tym mordobiciu chodzi tylko o rękoczyny, czy może o test męskości?  

Szósty zmysł

(Fot. United Archives/EastNews)

Reżyser M. Night Shyamalan był objawieniem kina przełomu mileniów. Później zdarzyło mu się kilka wpadek, ale powrócił do formy filmami „Split” i „Glass”. W „Szóstym zmyśle” z Brucem Willisem i małym Haleyem Joelem Osmentem był jeszcze na początku drogi, ale straszyć już potrafił jak mistrzowie horroru. Historia chłopca rozmawiającego z duchami, który zgłasza się po pomoc do psychoterapeuty, wyróżnia się onirycznym klimatem, ogromną wrażliwością i, oczywiście, zaskakującą puentą. 

Przerwana lekcja muzyki 

(Fot. United Archives/EastNews)

Angelina Jolie za rolę Lisy otrzymała Oscara. Ona i narratorka Susanna (film powstał na podstawie wspomnień Susanny Kaysen) przebywają w szpitalu psychiatrycznym w latach 60-tych. Poznają tu nie tylko okrucieństwo instytucji, ale też siłę kobiecej przyjaźni. Powstał „Lot nad kukułczym gniazdem” lat 90.

Być jak John Malkovich

(Fot. United Archives/EastNews)

Nie da się jednym zdaniem opowiedzieć, o czym jest ten film. Na pewno na ekranie zobaczymy dużo Johna Malkovicha. W fantasmagorii Spike'a Jonzego, jednego z najważniejszych wizjonerów współczesnego kina, lalkarz odnajduje portal, dający mu wstęp do świadomości, zgadliście, Johna Malkovicha. Opowieść o obsesji, sławie, tożsamości, określany przez krytyków nową „Alicją w Krainie Czarów”.

Zielona mila

(Fot. LFI/Photoshot/REPORTER/Eastnews)

Na tym filmie płaczą nawet maczo. W jednej ze swoich najlepszych ról Tom Hanks gra strażnika więziennego, przekonanego o niewinności więźnia z celi śmierci, obdarzonego darem uzdrawiania. Ekranizacja powieści Stephena Kinga oscyluje na granicy jawy i snu, magii i rzeczywistości, baśni i moralitetu. 

Magnolia

(Fot. United Archives/EastNews)

Apokaliptyczny deszcz żab w filmie Paula Thomasa Andersona w jednej scenie wyraża wszystkie lęki przełomu tysiącleci. Plejada gwiazd (Julianne Moore, Tom Cruise, Philip Seymour Hoffman) zagrała w mozaikowej opowieści o poszukiwaniu sensu, bliskości i odkupienia.  

Utalentowany pan Ripley

(Fot. United Archives/EastNews)

Jude Law nigdy nie wyglądał tak przystojnie jak w ekranizacji kryminału Patricii Highsmith. Konkurencję robi mu jednak Matt Damon w roli Toma Ripleya, przegrańca, który ma grającego milionera Dickiego Greenleafa, Lawa namówić do powrotu do domu. Czy Ripley przekroczy granicę podziwu? Czy zazdrość o uprzywilejowanego przyjaciela doprowadzi go do zbrodni? W tle nasycone słońcem Włochy lat 50-tych. Ważnym bohaterem filmu Anthony'ego Minghelli jest także moda. 

Nie czas na łzy

(Fot. United Archives/EastNews)

Jeden z pierwszych filmów o osobach transseksualnych, które przebiły się do mainstreamu na tyle, że zasłużyły na Oscara. Nagrodzona statuetką Hilary Swank gra Teenę Brandon, która stając się Brandonem Teeną, szuka szczęścia, miłości i akceptacji. Nie będzie łatwo. Ale dwadzieścia lat później łatwiej nie jest.

Oczy szeroko zamknięte

(Fot. United Archives/EastNews)

Ostatni film mistrza Stanleya Kubricka był początkiem końca małżeństwa Toma Cruise'a i Nicole Kidman. Jedna z najambitniejszych porażek lat 90. dziś nabrała waloru obrazu kultowego. Nowojorski lekarz i jego żona ulegają autodestrukcji, angażując się w eksperymenty seksualne. Ryzykują swoją miłość, zdrowie, a nawet życie. 

Dług

Andrzej Chyra (Fot. materiały prasowe)

Krzysztof Krauze opowiada o brutalnej Polsce końca lat 90-tych. Adam (Robert Gonera) i Stefan (Jacek Borcuch) chcą założyć firmę. Gdy napotykają na drodze Gerarda (Andrzej Chyra), który chce od nich ściągnąć rzekomy dług, sprawy się komplikują. Film oparty na faktach. 

Chłopaki nie płaczą 

(Fot. materiały prasowe)

Jedna z najzabawniejszych polskich komedii w historii, mogąca swobodnie konkurować z „Rejsem”, „Misiem”, czy „Kilerem”. Skrzypek Kuba (Maciej Stuhr) trafia w sam środek gangsterskich porachunków. Za kamerą Olaf Lubaszenko. 

Ogniem i mieczem

Izabella Scorupco i Michał Żebrowski (Fot. materiały prasowe)

Jerzy Hoffman czyta Sienkiewicza 30 lat po ekranizacjach pozostałych dwóch części „Trylogii”. O względy Heleny Kurcewiczówny (Izabella Scorupco) walczą Polak Jan Skrzetuski (Michał Żebrowski) i Kozak Bohun (Aleksandr Domogarow). W tle wojenna pożoga XVII-wiecznej Rzeczpospolitej. A na ścieżce dźwiękowej romantyczna „Dumka na dwa serca” Edyty Górniak i Mietka Szcześniaka. 

Pan Tadeusz

Alicja Bachleda-Curuś jako Zosia (Fot. Mirek Noworyta/SE/EastNews)

Andrzej Wajda sięga po poemat Adama Mickiewicza, żeby opowiedzieć o Polsce – jej kompleksach, mitach i tradycjach – końca XX wieku. Tadeusz Soplica (Michał Żebrowski w drugiej dużej roli w roku) powraca do rodzinnego majątku. Jego stryj chce go wyswatać z Zosią (Alicja Bachleda-Curuś), by pogodzić zwaśnione od wielu lat rody. Finałowa scena poloneza jest jedną z najbardziej nabrzmiałych znaczeniami w całej filmografii Wajdy. 

Wojaczek

Krzysztof Siwczyk jako Rafał Wojaczek (Fot. materiały prasowe)

Niezależy, niszowy, niepokorny. Lech Majewski opowiada o mikołowskim poecie Rafale Wojaczku, obsadzając w tej roli współczesnego mikołowskiego poetę, Krzysztofa Siwczyka. Chociaż głównym bohaterem filmu jest konkretna postać, Majewski kreśli portret całego pokolenia artystów lat 60., którzy nie zgadzali się na politykę PRL-u, wyobcowanie, zwyczajny byt. 

Anna Konieczyńska
Proszę czekać..
Zamknij