Paszporty Polityki 2020 rozdane

Już po raz 28. redakcja tygodnika „Polityka” przyznała nagrody twórcom za wyjątkowe dokonania we wszystkich dziedzinach sztuki, w tym Małgorzacie Mirgas-Tas, Mirze Marcinów i Piotrowi Domalewskiemu.

„Stan klęski 2020 r. podniósł poprzeczkę wymagań dla twórców kultury. Nasza nagroda reaguje podwyższonymi dietami i większym wsparciem dla tych najbardziej utalentowanych. (…) Z wydarzeń, które w styczniowym podsumowaniu – jak co roku – typowaliśmy na najważniejsze w kulturze, większość odwołano, przesunięto, a w najlepszym razie przeniesiono do sieci. Ucierpieli wszyscy zatrudnieni w tej branży ludzie. Najbardziej – ci najmniej widoczni. Wśród artystów szczególnie mocno dotknięci zostali debiutanci wchodzący do rywalizacji o uwagę w potrzaskanym sezonie oraz ci, którzy są w najlepszym momencie swojej kariery, a ich najwybitniejsze osiągnięcia trafiają do zamrażarki albo prezentowane są na sali z ograniczoną widownią” napisał na łamach magazynu Bartek Chaciński.

Kształt tegorocznej gali do ostatniej chwili pozostawał tajemnicą. „Nauczyliśmy się w tym roku, że nie można być pewnym niczego, będziemy się więc starali pozytywnie Państwa zaskoczyć. Ale jednego jesteśmy pewni: nasi tegoroczni nominowani pokazują, że jak na tak wyjątkowe 12 miesięcy rok 2020 ma fantastyczną reprezentację” napisał Chaciński. Lista kandydatów powstała w oparciu o propozycje nadesłane przez krytyków i akademików – specjalistów siedmiu kategorii, w których przyznawane są nagrody.

Oto lista laureatów:

Film:

Maciej Cuske – za reżyserię dokumentu „Wieloryb z Lorino”, który udowadnia, jak bardzo jest przenikliwym i uduchowionym obserwatorem.

Laureat: Piotr Domalewski – za reżyserię fabuły „Jak najdalej stąd”, realistyczne kino, w którym jest miejsce i na diagnozę społeczną, i na czułe spojrzenie na człowieka.

Jan Holoubek – za reżyserię fabuły „25 lat niewinności. Sprawa Tomka Komendy”, znakomite, zrobione z nerwem kino społeczne, rozwijające konwencje filmu więziennego.

Teatr:

Maciej Pesta – mimo że rynek teatralny nie sprzyja autonomicznym wyborom aktorów i aktorek, on wydaje się bardzo konsekwentnie realizować drogę artysty zaangażowanego.

Jędrzej Piaskowski i Hubert Sulima – w swoich spektaklach podejmują tematy nieoczywiste, czasem zaskakujące, drażniące. Z drugiej strony garściami czerpią z konwencji, dowcipu, zabawy.

Laureat: Teatr 21 – Teatr 21 poddaje krytycznej analizie status prawny i społeczny osób z niepełnosprawnościami. Tworzy przy tym unikatową jakość artystyczną.

Literatura:

Igor Jarek – opowiadania Igora Jarka rozgrywają się głównie w Nowej Hucie, ale mogłyby dziać się wszędzie w Polsce.

Laureatka: Mira Marcinów – za „Bezmatek”. Wyjątkowość opowieści Marcinów polega na ostrości jej obserwacji, czarnym humorze, na wywrotowości języka i wyobraźni.

Patrycja Sikora – wiersze Patrycji Sikory można czytać jako próby wypracowania intelektualno-emocjonalnej strategii oporu.

Sztuki wizualne:

Laureatka: Małgorzata Mirgas-Tas – wypracowała własny styl malarski charakteryzujący się bogactwem kolorów, mnogością ornamentów, dekoracyjnością czerpiącą z kulturowego dorobku wspólnoty.

Karol Palczak – jego obrazy ukazują realną rzeczywistość i zatrzymują czas mocniej niż fotografia. To zamierzony suspens.

Joanna Piotrowska – to, co łączy jej bardzo bogaty dorobek, to szczególny rodzaj wrażliwości, ukazywania toksycznych mechanizmów psychologicznych czy społecznych poprzez drobne gesty.

Muzyka popularna:

1988 (Przemysław Jankowiak) – tegoroczną nominację przyniosła mu epka „Ring the Alarm” oraz nagrana w duecie ze znanym z grupy Molesta raperem Włodim płyta „W/88”.

Marek Pędziwiatr (EABS, Błoto) – pędziwiatr utożsamia na polskiej scenie świeże i ważne tendencje obecne też w młodym środowisku jazzowym w Stanach Zjednoczonych czy Wielkiej Brytanii.

Laureaci: Siksa – duet, który swoją intuicją wspaniale wyprzedził czas – gdy dzisiaj posłuchamy ich nagrań w kontekście protestów kobiet i radykalizujących się nastrojów, dreszcz chodzi po plecach.

Muzyka poważna:

Laureatka Ania Karpowicz – w jej rozległym repertuarze szczególne miejsce ma twórczość XX i XXI w. Współpracuje z kompozytorami, dokonując licznych prawykonań utworów jej dedykowanych.

Krystian Lada – jest reżyserem, dramaturgiem i librecistą, zarówno w dziedzinie opery, jak i sztuk performatywnych.

Martyna Patuszka – ukończyła Akademię Muzyczną w Katowicach w klasie skrzypiec współczesnych, a jeszcze w czasie studiów zainteresowała się historycznymi praktykami wykonawczymi.

Kultura cyfrowa:

Jacek Chojecki, Jacek Dębowski (Ovid Works) – ich „Metamorphosis” to luźna adaptacja opowiadania Kafki „Przemiana”: niekoniecznie zgodna z literą, za to jak najbardziej zgodna z duchem twórczości autora.

Szymon Bryła, Radosław Ratusznik (One More Level) – powiedzieć, że krakowianom udało się trafić na żyłę złota, byłoby krzywdzące. Nic tu nie zależało od przypadku, a droga One More Lveel do sukcesu może posłużyć za wzór.

Marta Malinowska, Jacek Brzeziński, Artur Ganszyniec (Different Tales) – ich projekty są odmienne formą i intencją od tradycyjnych gier wideo, do których są zaliczane. Każda z nich to oryginalna hybryda.

Nagroda Specjalna Kultura Zdalna:

Nagrodę za działania, które szczególnie skutecznie zbliżyły twórców i ich publiczność, w błyskawicznej reakcji przenosząc działania do sfery wirtualnej otrzymał Artur Liebhart, Dyrektor Millennium Docs Against Gravity, za działania, które zbliżyły twórców i publiczność w sieci.

Kreator Kultury:

Laur Kreatora Kultury zarezerwowany dla najwybitniejszych, którzy stają się wzorami dla całych pokoleń młodszych artystów otrzymali Bożena i Lech Janerkowie za „najwspanialszą w polskiej muzyce rozrywkowej opowieść o niezależności, snutą przez dekady w zespole Klaus Mitffoch, a później na autorskich płytach”.