Znaleziono 0 artykułów
16.05.2021

Celiakia: Jak ją rozpoznać

16.05.2021
(Fot. Getty Images)

„To celiakia” – by usłyszeć takie zdanie, odetchnąć z ulgą i nareszcie rozpocząć leczenie, chorzy czekają latami. Dlaczego? Bo celiakia to mistrzyni gry w chowanego. Wodzi za nos pacjentów i lekarzy, a potrafi ukryć się za wieloma pozornie niezwiązanymi ze sobą objawami.

Celiakia to autoimmunologiczna choroba o podłożu genetycznym charakteryzująca się trwałą nietolerancją glutenu, czyli białka zawartego w zbożach (pszenicy, życie i jęczmieniu). Gluten wywołuje u osoby chorej reakcję immunologiczną prowadzącą do zaniku kosmków jelita cienkiego, które zwiększają jego powierzchnię i są odpowiedzialne m.in. za wchłanianie cennych składników odżywczych. 
Organizm sygnalizuje chorobę na wiele różnych sposobów. Skojarzenie pozornie niezwiązanych ze sobą objawów trwa czasem bardzo długo. Co to oznacza? Setki godzin spędzonych w przychodniach u różnych specjalistów, badania w szpitalach, wreszcie – niepewność, strach, a często bezradność i osamotnienie pacjentek i pacjentów.
Spektrum masek celiakii jest szerokie. Od standardowego bólu brzucha, nadmiernej chudości i biegunek przez anemię po osteoporozę. Choroba objawia się również depresją, przewlekłym zmęczeniem, problemami neurologicznymi, w jamie ustnej i z płodnością. 

(Fot. Materiały prasowe)

Jeżeli zatem ktoś z waszych bliskich cierpi na jedną lub wiele z tych dolegliwości, zwróćcie tej osobie uwagę: „Celiakia to mistrzyni gry w chowanego. To może być ona”.

Celiakia: Mistrzyni gry w chowanego

– Celiakia dotyczy około jednego procenta społeczeństwa, czyli choruje na nią jedna na sto osób. W znacznej większości są to kobiety. Jest to zatem jedna z najczęstszych chorób przewlekłych. Ponad 70 proc. przypadków zostaje zdiagnozowanych powyżej 20. roku życia. Co ciekawe, większość osób z celiakią ma w chwili rozpoznania prawidłową masę ciała lub nadwagę – tłumaczy prof. Hanna Szajewska, kierowniczka Kliniki Pediatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. 
– Skojarzenie objawów i wykonanie właściwych badań, poczynając od prostego testu krwi na przeciwciała, pozwala na szybsze uchwycenie choroby i rozpoczęcie leczenia – dodaje Małgorzata Źródlak, prezes Polskiego Stowarzyszenia Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej, największej organizacji pacjentów z celiakią. Tymczasem średni czas od wystąpienia zauważalnych, zgłaszanych objawów do uzyskania diagnozy wynosi średnio aż dziewięć lat!* 
Sprawy nie ułatwia to, iż NFZ wyznaczył do wydawania skierowania na bezpłatne badania wyłącznie gastroenterologów. Przesiewowych testów nie ma nawet w zestawie badań dla kobiet w ciąży, chociaż celiakia jest czasem przyczyną groźnej anemii, częstych poronień, niskiej wagi urodzeniowej i mniejszej liczby punktów w skali Apgar noworodka.
Większość osób z celiakią pozostaje nieświadoma choroby i cierpi z powodu jej powikłań, czasem tak groźnych, jak rak przewodu pokarmowego. Dlatego warto mieć świadomość, jak różnorodne mogą być objawy choroby. 

Celiakia wymaga diety bezglutenowej

Dieta bezglutenowa to dla jednych sposób na ładniejszą sylwetkę, a dla innych gwarancja lepszych wyników w sporcie. Dla osób z celiakią jest jedyną metodą leczenia. Nawet gluten o objętości równej kilku kryształkom cukru znajdujący się w posiłku ma negatywny wpływ na organizm.

Celiakia zostaje z chorym na całe życie. Nie ma osób wyleczonych, nawet dorosłych, którzy byli celiakami w dzieciństwie. Rozpoznanie celiakii wiąże się więc z totalną zmianą nawyków żywieniowych, poważnymi ograniczeniami w wyjazdach i biesiadowaniu z przyjaciółmi. Zmienia się również sposób robienia zakupów, któremu musi towarzyszyć nieraz detektywistyczna dociekliwość. Trzeba sprawdzać, z czego zrobiono produkty oznaczone jako bezglutenowe, dowiadywać się, czy na pewno zostały certyfikowane. Wydanie certyfikatu potwierdza nie tylko bezpieczeństwo samego produktu, lecz także warunków, w których powstał (musi zostać zachowany odpowiedni reżim braku kontaktu z glutenem).
W 2021 r. bezglutenowe jedzenie jest już szeroko dostępne. Dziś celiak może wybierać produkty z całego świata i cieszyć się licznymi smakami (choć szczególnie zdrowe i bezglutenowe są przede wszystkim warzywa i owoce, najlepiej sezonowe). Ma również do wyboru listę certyfikowanych restauracji z godłem „Menu Bez Glutenu” i całkiem sporą liczbę bezglutenowych influencerów pokazujących, co i jak gotować.

(Fot. Getty Images)

Międzynarodowy Dzień Celiakii: Zbadaj się od święta

Liczba chorujących zdiagnozowanych osób z celiakią rośnie, co pozwala domyślać się, iż zwiększa się również grupa osób nieświadomych, skąd bierze się ich złe samopoczucie. 
Hasło „Celiakia – mistrzyni w chowanego” może pomóc im zwrócić uwagę na objawy tej choroby. Byłoby najlepszym rezultatem 16. Międzynarodowego Dnia Celiakii obchodzonego 16 maja.
O objawach i diagnostyce celiakii można przeczytać m.in. na stronach Polskiego Stowarzyszenia Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej: https://celiakia.pl i https://www.facebook.com/celiakia

*Taki wynik dało badanie „Wpływ choroby trzewnej na Twoje życie” dr n. med. Emilii Majsiak z Polsko-Ukraińskiej Fundacji Rozwoju Medycyny i prof. dr hab. n. med. Bożeny Cukrowskiej z Zakładu Patologii Instytutu „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”. Wzięło w nim udział ok. 1000 osób z celiakią, członków Polskiego Stowarzyszenia Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej.

 
Magdalena Konstantynowicz
Proszę czekać..
Zamknij