Multimedialny projekt „Evolver”: Wszystkie wymiary oddechu

Projekt „Evolver” powstał przy współpracy ekspertów z ośrodków badających funkcjonowanie ludzkiego organizmu i udziale słynnych artystów, takich jak Terrence Malick, Jonny Greenwood czy Cate Blanchett, która przyjęła rolę narratorki. To jej głos towarzyszy odbiorcom w odbywającej się w wirtualnej rzeczywistości podróży w głąb ludzkiego ciała, która zaczyna się od głębokiego wdechu. Warszawska premiera projektu „Evolver” londyńskiego kolektywu Marshmallow Laser Feast odbędzie się w ramach najnowszej edycji „BMW Art Club. Przyszłość to sztuka”. Zapisy startują 12 września.

„Stworzone przez londyński kolektyw Marshmallow Laser Feast doświadczenie VR dzięki innowacyjnemu połączeniu sztuki, nauki i zaawansowanych technologii daje głęboki wgląd w mikrokosmos ludzkiego ciała i więzi łączące go z makrokosmosem natury” – tak o projekcie Evolver pisze Stach Szabłowski, kurator „BMW Art Club. Przyszłość to sztuka”. To wyjątkowe immersyjne doświadczenie VR zostanie po raz pierwszy zaprezentowane polskiej publiczności 12 października w ramach najnowszej, realizowanej we współpracy z Teatrem Wielkim – Operą Narodową odsłony zainicjowanego w 2018 roku przez BMW cyklu wydarzeń ukazujących inspirujące punkty przecięcia sztuki i nowych technologii.

Pomiędzy sztuką a nauką 

Światowej sławy eksperymentalny kolektyw Marshmallow Laser Feast (MLF), kreujący multimedialne, immersyjne wystawy i doświadczenia VR, działa na styku nauki, sztuki i nowych technologii. Tym, co fascynuje jego twórców w zaawansowanych cyfrowych narzędziach, są nie tylko nowe możliwości artystycznej ekspresji. Barnaby Steel, współzałożyciel kolektywu, podkreśla, że nowe technologie audiowizualne pozwalają nam „poznawać świat w sposób, który jeszcze niedawno był trudny do wyobrażenia”. Dzięki nim projekty MLF są w stanie zamienić abstrakcyjną, niekiedy naukową wiedzę w żywe doświadczenie, przybliżyć do rzeczywistości zamiast od niej oddalać. 

Do współpracy przy „Evolver” zaproszono uczonych z prestiżowych ośrodków badających funkcjonowanie ludzkiego organizmu, takich jak Fraunhofer Institute for Digital Medicine MEVIS, The Allen Institute for Cell Science oraz Buck Institute for Research on Ageing. Z ich pomocą udało się stworzyć oparte na solidnych naukowych podstawach, technologicznie zaawansowane, a zarazem poruszające artystyczne wydarzenie. Jak mówią artyśći z MLF: – „Evolver” pozwala na śledzenie podróży tlenu przez układ oddechowy i sercowo-naczyniowy, na obserwację kolażu różnych zestawów danych naukowych i symulacji przepływu krwi. Jest to możliwe dzięki informacjom dostarczonym przez ściśle z nami współpracujących czołowych naukowców. Od wdechu aż po dyfuzję komórkową „Evolver” ma na celu podważenie mitu separacji, zapraszając widzów do podróży poniżej zmysłowej granicy skóry, aby uwidocznić naszą wewnętrzną rozgałęzioną istotę. Podróżując do samego środka, odkrywając piękno i tajemnicę istot ludzkich oraz uświadamiając nierozerwalność świata zewnętrznego z naszymi wewnętrznymi ekosystemami, chcemy pokazać widzom, że jesteśmy naturą, a to, co robimy naturze, robimy samym sobie.

Nasz wewnętrzny ekosystem

Początek niezwykłej podróży w głąb ludzkiego ciała, którą odbywamy w rzeczywistości wirtualnej, wyznacza nabranie powietrza w płuca. Śledząc to, co się z nim dzieje – przez transport tlenu systemem naczyń krwionośnych do komórek po wydech – poznajemy misterne struktury znajdujące się pod naszą skórą oraz procesy fundamentalne dla życia. Stach Szabłowski tłumaczy, że w projekcie „Evolver” oddech „jest przeżywany i pokazywany w sposób, w jaki do tej pory go nie postrzegaliśmy”, jest łącznikiem między człowiekiem a światem. Ponadto, decydując, że to oddech ma wyznaczać rytm narracji, twórcy inspirowali się ćwiczeniami oddechowymi i technikami medytacyjnymi wywodzącymi się z wielu kultur i epok. „Evolver” zaczyna się od zaproszenia do medytacji i wyciszenia się w specjalnie do tego przeznaczonej przestrzeni relaksu. Potem publiczność bierze udział dwudziestominutowym doświadczeniu VR na tle wielkoformatowej projekcji wideo, na koniec może zapoznać się z uzupełniającymi je i skłaniającymi do dalszej refleksji pracami i tekstami. 

Immersyjne doświadczenie

– „Budując »Evolver«, artyści z MLF szukali równowagi między różnymi wymiarami projektu – estetycznym, naukowym, wizualnym, dźwiękowym – tak by stworzyć w wirtualnej rzeczywistości uniwersum, które jest prawdziwe, a jednocześnie piękne, oddziałujące na zmysły, emocje i kreujące przestrzeń do intelektualnej refleksji” – podkreśla Stach Szabłowski. Obok naukowców przy tworzeniu „Evolver” współpracowali wybitni artyści z różnych dziedzin kultury: legendarny reżyser filmowy Terrence Malick, gitarzysta Radiohead Jonny Greenwood, a także inni znani muzycy, tacy jak Jóhann Jóhannsson, Meredith Monk, Howard Skempton, Jon Hopkins. Rolę narratorki przyjęła laureatka dwóch Oscarów, Cate Blanchett. Jej głos czyta tekst napisany przez cenioną poetkę Daisy Lafarge i prowadzi odbiorców przez VR-owe doświadczenie, to on towarzyszy im w wędrówce śladem tlenu przepływającego przez oszałamiająco złożony ekosystem ludzkiego ciała. Wszystkie te elementy tworzą jedyne w swoim rodzaju dzieło, które odbiera się zarówno na poziomie ciała, jak i umysłu. Jak mówią twórcy MLF: – Gdybyś mógł zgłębić samego siebie, odkryłbyś, że tuż pod skórą jesteś rozgałęziającą się istotą stworzoną z rzek, wirów i fal widocznych w przypływach istnienia. Świat płynie do ciebie, a ty płyniesz do świata.

Światowa premiera „Evolver” miała miejsce podczas Tribeca Film Festival w Nowym Jorku w czerwcu 2022 roku. Warszawa jest czwartym miejscem na świecie, w którym będzie można zapoznać się z wyjątkowym projektem MLF. Wystawę, na którą składa się immersyjna instalacja wykorzystująca binauralną medytację dźwiękową, interaktywną rzeczywistość wirtualną i wielkoformatowe projekcje, będzie można oglądać – a raczej doświadczać jej wieloma zmysłami – od 12 października do 10 grudnia 2023 roku w Galerii Opera Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie. BMW jako mecenas projektu wszystkie seanse udostępnia publiczności bezpłatnie. 

„Evolver”

Reżyseria: Marshmallow Laser Feast 

Miejsce: Galeria Opera, Teatr Wielki – Opera Narodowa

Czas trwania wystawy: 12 października – 10 grudnia 2023 r. 

Zaproszenia do pobrania na: butik.teatrwielki.pl oraz teatrwielki.pl, a także w kasie Teatru Wielkiego – Opery Narodowej od 12 września.

Więcej informacji o „BMW Art Club. Przyszłość to sztuka” na www.Bmw.pl/artclub