Skóra pod ochroną: Ruszają darmowe badania dermatoskopowe w całej Polsce

Kiedy świeci, wszystko wydaje się piękniejsze. Po długich zimowych miesiącach jesteśmy spragnieni słońca. Należy jednak rozsądnie je sobie dawkować i pamiętać o odpowiedniej profilaktyce, bo w przeciwnym razie wystawianie się na jego działanie może mieć bardzo groźne skutki.

Długie letnie dni to czas, który chętnie spędzamy na świeżym powietrzu – nad wodą, w parkach albo na górskich szlakach. Spragnieni ciepła, wystawiamy twarz i ciało na promienie słoneczne. Ale choć przebywanie na słońcu nie jest niczym złym, warto przestrzegać kilku ważnych zasad. Bo każdego roku w Polsce obserwuje się wzrost zachorowań na czerniaka – złośliwy nowotwór skóry. Dobra wiadomość jest jednak taka, że wczesne jego wykrycie daje duże szanse na wyleczenie. A Fundacja Topestetic i Fundacja Sensoria ruszają właśnie z wyjątkową akcją bezpłatnych badań dermatoskopowych w wielu miastach Polski.

Czerniak – kto jest narażony i jak się ustrzec przed zachorowaniem?

Choć świadomość na temat zagrożeń płynących z nadmiernej ekspozycji na słońce bez odpowiedniej ochrony jest coraz większa, co roku w Polsce zachorowalność na czerniaka rośnie. Na szczęście wykrycie jej we wczesnym stadium daje bardzo duże szanse na całkowite wyleczenie. Kluczowe są jednak wiedza i profilaktyka – regularna diagnostyka, samobadanie i badanie dermatoskopowe.

Na czerniaka może zachorować każdy, ale tak jak w przypadku wielu innych chorób niektórzy są bardziej narażeni. Kto się znajduje w grupie ryzyka? Spory wpływ na to mają nasze dotychczasowe nawyki związane z kąpielami słonecznymi. Jeśli w przeszłości doznaliśmy oparzeń słonecznych lub korzystaliśmy z solarium, ryzyko zachorowania jest większe. Podobnie jak w przypadku osób o jasnej skórze, rudych lub blond włosach, niebieskich oczach i licznych piegach oraz mających dużo znamion barwnikowych, zwłaszcza w miejscach podatnych na otarcia czy ucisk i tych, które źle znoszą ekspozycję na słońce. Szczególnie narażeni na czerniaka są także ci, których bliscy chorowali na ten lub inne nowotwory skóry. Na szczęście przynależność do grupy ryzyka to nie wyrok.

W przypadku nowotworów, w tym czerniaka, ogromną rolę odgrywa czas. Tu piłeczka jest po naszej stronie, bo już samobadanie może wiele zdziałać. Jak odpowiednio je przeprowadzać? Należy pamiętać o zasadzie ABCDE, która pomaga rozpoznać potencjalnie niebezpieczne zmiany na skórze. Każda litera przypisana jest do określonej cechy. Są to: asymetria zmian, nieregularność kształtu, brzegi wyraźnie nierówne i postrzępione, różnorodność koloru na tej samej zmianie, średnica zmiany powyżej 5 milimetrów i dynamiczna zmiana średnicy, uwypuklenia lub pojawiające się sączenie czy krwawienie ze zmiany. Jeśli coś budzi nasz niepokój, trzeba natychmiast udać się do lekarza. Ale nawet jeśli wszystko wydaje się w porządku, warto raz w roku zdecydować się na badania profilaktyczne.

Bezpieczne lato – jak chronić skórę przed szkodliwym działaniem słońca?

Na plaży, w parku, a nawet podczas zwykłego spaceru – zawsze, kiedy wychodzimy na zewnątrz – należy pamiętać o odpowiedniej ochronie przed promieniowaniem UV. W przypadku profilaktyki czerniaka jest ona kluczowa. Jak więc postępować? Przede wszystkim powinniśmy unikać nadmiernej ekspozycji na słońce w godzinach 10:00-16:00, czyli wówczas, kiedy wskaźnik UV jest szczególnie wysoki. Do tego przez cały dzień nie można zapominać o stosowaniu kremów z filtrem. Liczy się częstotliwość ich reaplikacji – trzeba nakładać je nie tylko rano, ale również co 2-3 godziny, a także po przetarciu skóry ręcznikiem, wysiłku fizycznym i kąpieli. Niezwykle istotny jest też wybór właściwych produktów.

Najskuteczniej zabezpieczą skórę przed szkodliwym promieniowaniem kremy z filtrem SPF 50, takie jak Sesderma Repaskin Fluido Invisible SPF 50+ New, który dodatkowo zapobiega fotostarzeniu. Z kolei Cell Fusion C Aquatica Stick Sunscreen SPF 50+ / PA++++ to wygodny sztyft do reaplikacji, który można mieć zawsze w torebce. Podobnie jak puder z ochroną przeciwsłoneczną Colorescience Sheer Matte SPF 30 Sunscreen Brush, który w reaplikacji na makijaż sprawdza się doskonale. A Beauté Pacifique Stay Beautiful 50 High SPF to lekki krem przeciwsłoneczny do twarzy i dekoltu. Można także sięgnąć po preparaty z filtrem SPF 30, jak np. Diego dalla Palma Protective Hydrating Gel Cream SPF 30, nawilżający krem-żel ochronny przeznaczony dla całej rodziny, lub Image Skincare Protect and Refresh Mist SPF 30, który ma wygodną formułę ochronnej mgiełki antyoksydacyjnej i przeznaczony jest zarówno do twarzy, jak i do ciała. Jeśli lubimy delikatnie koloryzujące filtry, warto zwrócić uwagę na iS Clinical Eclipse SPF 50+ Beige oraz Jan Marini Marini Physical Protectant Tinted SPF 45.

W ochronie przed szkodliwym promieniowaniem pomoże odpowiednia odzież, zwłaszcza podczas aktywności fizycznej lub uprawiania sportów wodnych. Warto zaopatrzyć się w odzież z filtrem UV: czapki, daszki ochronne oraz okulary przeciwsłoneczne. Należy też pamiętać, jak niezwykle szkodliwe jest solarium, na szczęście ta popularna w latach 90. moda przeszła już do niechlubnej historii. Czas, aby zapanował nowy, zdrowy trend – na regularne badania dermatoskopowe.

W ramach akcji „UVaga – Wyprzedź Czerniaka!” w 16 miastach w Polsce odbywają się bezpłatne badania dermatoskopowe

Akcja „UVaga – Wyprzedź Czerniaka!” to wyjątkowa inicjatywa, której celem jest edukacja na temat profilaktyki złośliwego nowotworu skóry oraz zapewnienie darmowych badań dermatoskopowych w całej Polsce. Wspólnymi siłami Fundacja Topestetic i Fundacja Sensoria starają się dotrzeć do jak największej liczby osób, by zwiększyć świadomość zagrożeń związanych z nadmierną ekspozycją na promieniowanie UV i poprawić dostęp do badań skóry. Bo te wykonywane w ramach publicznego systemu opieki zdrowotnej często wiążą się z bardzo długim czasem oczekiwania. A przecież szybkość reakcji jest tu kluczowa. Z kolei koszt badań dermatoskopowych w prywatnej placówce może być bardzo wysoki, więc nie każdy może sobie na nie pozwolić.

Z inicjatywy Fundacji Topestetic i Fundacji Sensoria w aż 16 miastach w Polsce odbywają się darmowe badania dermatoskopowe. Akcja rozpoczęła się w Warszawie 7 lipca 2025 roku i odwiedza następne miasta. W każdym z nich planuje się przebadanie ponad 100 osób jednego dnia. Na kolejnych przystankach specjaliści będą przeprowadzać szczegółowe badania skóry, które pomogą wykryć wczesne zmiany. To jednak nie wszystko, bo celem akcji jest też edukacja. Dlatego chętni będą mieli okazję dowiedzieć się, jak skutecznie chronić skórę przed promieniowaniem UV. Każda osoba, która weźmie udział w badaniu, otrzyma od Fundacji Topestetic prezent: krem z filtrem – doskonałe wsparcie w letniej pielęgnacji.

Więcej o akcji „UVaga – Wyprzedź Czerniaka!” można się dowiedzieć ze specjalnego odcinka podcastu „Feel good”, w którym kosmetolożka Topestetic Kasia Jaworska-Rek tłumaczy najważniejsze zasady ochrony przed promieniowaniem UV, podpowiada, jakie kosmetyki z filtrem sprawdzą się na konkretnych obszarach ciała, oraz doradza, jak samodzielnie kontrolować skórę pod kątem czerniaka zgodnie z systemem ABCDE.