Neuroarchitektura, rytuały sensoryczne, świadome projektowanie dnia – to tylko niektóre z technik mogących pomóc odzyskać wewnętrzny balans. Jarosław Jóźwiak specjalizujący się w leczeniu pacjentów z ADHD tłumaczy, że techniki dla mózgu z ADHD zawsze dobiera pod konkretnego pacjenta.
– Jeśli nie rozumiemy zasad swego mózgu, cena za tworzenie nie jest warta żadnego dzieła. Lecz gdy poznajemy sterujące nami mechanizmy, wszystko się zmienia. Mamy dobre, fascynujące życie – mówi doktor Jarosław Jóźwiak w wywiadzie, który przeprowadziłam dla Medonet.
Warto wypróbować techniki, które przyniosą ulgę mózgowi z ADHD. Jeśli nie zadziałają, dobrze jest rozważyć terapię
Zapytałam o techniki, które możemy wypróbować, by ulżyć mózgowi z ADHD. Jarosław Jóźwiak wylicza trzy:
- Strukturyzacja życia. Plan dnia pomaga większości pacjentów doktora. Przechodzą po nim, jak po rusztowaniu, realizując kolejne zadania.
- Zdrowe sposoby uzyskania dopaminy: taniec, siłownia, tenis, rower, muzyka, wspinaczka górska, gry planszowe itd.
- Praca z deregulacją emocji: strategie uważności, medytacja, mindfulness.
Zdaniem doktora Jóźwiaka gdy te techniki nie przynoszą ulgi, należy rozważyć rozpoczęcie terapii lub dobranie leków: – Osoba z ADHD ma zaniżoną ilość dopaminy, a amfetamina podwyższa ten neuroprzekaźnik. Jeśli mamy podstawy do leczenia medycznego, a unikamy leków, rozwijamy zaburzenie – scrollujemy, przeskakujemy z jednego ekranu w drugi, nieustannie sprawdzamy powiadomienia. Zamiast życia jest pogoń.
Rozwiązania, które dla osób neuroatypowych są koniecznością, na innych też wpływają korzystnie
Neuroarchitektka Joanna Jurga uważa, że techniki pomagające osobom neuroatypowym, mogą wpływać dobroczynnie na wszystkie mózgi. W podcaście „O milimetr do przodu” podaje przykład natury i obniżenia poziomu hałasu w miejscu pracy. Dla osób neuroatypowych jest to niemal koniecznością, lecz według neurobiologów wpływa korzystnie na funkcjonowanie większości mózgów.
Nieustanny hałas w tle u osób, których mózgi wymagają ciszy, zaburza proces odpoczynku, prowadzi do rozdrażnienia i napięcia. Nie zawsze świadomie przenosimy te napięcia na dzieci czy partnerów.
– Nie przeskoczę budowy mojego mózgu. Po całym dniu, gdy wieczorem wracam do domu, już nie chcę mieć z ludźmi nic wspólnego – mówi Jurga, która wypracowała szereg mechanizmów okiełznania własnego neuroatypowego mózgu.
Dla neuroarchitektki pomysł, by po dniu pełnym interakcji społecznych wyjść wieczorem do kina czy knajpki, brzmi jak kara. Jest introwertyczką, która nauczyła się prowadzić warsztaty i funkcjonować w wielu interakcjach społecznych, ale z chwilą zamknięcia spraw zawodowych jej mózg wymaga odosobnienia i regeneracji.
Osoby z ADHD potrzebują nie tyle dyscypliny, ile architektury wsparcia – rytmu, który koi układ nerwowy
Neuroatypowość u dorosłych nie wygląda jak w kinowych stereotypach. Według doktora Jóźwiaka techniki dla mózgów przydatne są dla wszystkich. Jednak konsekwencje niestosowania ich w przypadku osób neuroatypowych mogą być groźne. Ich mózgi nie filtrują bodźców tak, jak większość – reagują szybciej, intensywniej, często opóźnionym zmęczeniem. Brak mechanizmów i świadomości prowadzi do depresji, uzależnień i rozpadu związków.
Profesorka na Uniwersytecie Stanforda Anna Lembke tłumaczyła mi, że wiele artystek, które zatracały się w tworzeniu, a następnie cierpiały z powodu wypalenia, mogło mieć niezdiagnozowane problemy z układem dopaminowym. Zadbanie o odpowiednie techniki pomaga okiełznać deregulację emocjonalną.
W świecie fali polaryzacji i niedomkniętych pętli osoby z ADHD potrzebują nie tyle dyscypliny, ile architektury wsparcia – rytmu, który koi układ nerwowy. Światło i dźwięk bywają wrogami. Ważne, by zrozumieć, kiedy nie dopasowujemy się do otoczenia. Wówczas możemy je projektować tak, by mózgi odzyskały lekkość i poczucie sprawczości.
Justyna Kopińska – dziennikarka i reporterka. Doświadczenie zawodowe zdobywała w Stanach Zjednoczonych i Afryce Wschodniej. Autorka sześciu książek, m.in. „Czy Bóg wybaczy siostrze Bernadetcie”, „Polska odwraca oczy”, „Lekarstwo dla duszy”.
Twórczość przyniosła jej wiele nagród. Jako pierwsza Polka została uhonorowana europejską nagrodą European Press Prize w kategorii Distinguished Writing Award.
Prowadzi podcast „O milimetr do przodu” o drogach do holistycznej poprawy życia. Od 2023 roku jest członkinią jury Nagrody „Newsweeka” im. Teresy Torańskiej
Zaloguj się, aby zostawić komentarz.