Film „Słone lato” w reżyserii Rebekki Lenkiewicz, scenarzystki oscarowej „Idy”, na podstawie powieści Deborah Levy, przygląda się toksycznej relacji matki (Fiona Shaw) z córką (Emma Mackey). W tle plaża, słońce, upał.
Rose nie może chodzić, więc wszędzie wozi ją Sofia. Córka towarzyszy matce także podczas wakacji w Hiszpanii, bo właśnie tam przykuta do wózka kobieta odnalazła lekarza, który obiecuje ją uzdrowić. Uzdrowienia wymaga jednak nie tylko ciało matki, lecz przede wszystkim jej więź z dzieckiem. Dwudziestokilkuletnia wieczna studentka antropologii kultury nie ma własnego życia: coś tam próbuje pisać, kradnie chwile wolności, ucieka, ale przede wszystkim złorzeczy – na swój los i matkę, która jej go zgotowała.
Oryginalny tytuł powieści Deborah Levy z 2016 roku i jej ekranizacji w reżyserii Rebekki Lenkiewicz, „Hot Milk”, nawiązuje do karmienia piersią. Matka wyżywi dziecko ciepłym mlekiem, gorące sparzyłoby jego delikatne usta. Rose wciąż parzy Sofię – uzależnia ją od siebie, polega na niej, nieustannie ją podgryza. Każdą drobną złośliwością próbuje jej umniejszyć, jakby tamta dobrowolnie przyjęła rolę opiekunki, piastunki, towarzyszki. Poświęciła matce życie, bo i tak nie miała nic lepszego do roboty. Przebudzenie zajmie Sofii trochę czasu. Finałowa scena, która podzieliła widzów, stwarzając pole do snucia domysłów, może świadczyć o emancypacji córki. O ostatecznym geście niepodległości albo ostatecznym akcie poświęcenia. Wcześniej jednak w rytm spowolnionego upałem oddechu Sofia poznaje siebie.
Film „Słone lato” z Emmą Mackey poddaje analizie toksyczną relację matki z córką. Jak się z niej wyzwolić?
Na plaży objawia się kobieta na koniu. Niczym fatamorgana uwodzi Sofię. Ale czy Ingrid (Vicky Krieps znana z roli Sisi w filmie „W gorsecie”) istnieje naprawdę? A może jest tylko wytworem wyobraźni spragnionej miłości dziewczyny albo jej buntowniczym alter ego? Z wyzwoloną Niemką łączą Sofię złe wspomnienia z dzieciństwa, labilność, zmysłowość. Choć „Słone lato” momentami przypomina „Aftersun” z Paulem Mescalem, toczącą się na wakacjach opowieść o relacji ojca z córką, filmy różnią się fakturą. Podczas gdy „Słone lato” wydaje się lepkie, „Aftersun” – lekkie. Łączy je natomiast oniryczność charakterystyczna dla wielu obrazów coming of age. W „Aftersun” Charlotte Wells rytuału przejścia doświadcza dziewczynka, w „Słonym lecie” spóźnione inicjacje przeżywa kobieta za długo traktowana przez matkę jak dziecko. Obie bohaterki żegnają się jednak z dzieciństwem poprzez przepracowanie obrazu rodzica.
Wraz z kolejnymi etapami romansu z Ingrid, kolejnymi nieśmiałymi transgresjami i kolejnymi kłótniami z matką Sofia zaczyna wreszcie słuchać swojego głosu. Stara się powstrzymać przekazywanie traumy transgeneracyjnej, bo tę jej matka próbuje przenieść zupełnie świadomie. Rose łamie bowiem tabu wokół macierzyństwa – nie chce dla swojej córki lepiej. Wręcz przeciwnie, pragnie, by Sofia przeżyła tyle krzywd, upokorzeń, zranień, co ona. Czy Rose naprawdę znów chce chodzić? Czego Rose się boi? Dlaczego zakłamuje swoją przeszłość? Tonąc we frustracji, smutku, żalu, pociąga Sofię za sobą, bo nikt inny przy niej nie został, a córkę uważa za swoją własność.
Matki „Słone lato” powinny obejrzeć ku przestrodze, by przekonać się, że obsesja kontroli prowadzi do ubezwłasnowolnienia własnego dziecka, a potem także siebie samej, uwikłanej w relację współzależności z dzieckiem, któremu nie dane było wyfrunąć w świat. Córki też mogą wyciągnąć z filmu cenne lekcje – przyuczane do potulności, wpędzane w poczucie winy, wychowane w poczuciu obowiązku, mogą stworzyć się na obraz i podobieństwo zgorzkniałych matek. Chyba że przetną pępowinę.
Zaloguj się, aby zostawić komentarz.