Otworzyć czas i przestrzeń dla rzemiosła. Czego uczy Krosno Design Festival 2025?

Uruchamiając opowieść o tym, co przeszłe, i o tym, co jeszcze w designie może się wydarzyć, „miasto szkła” zorganizowało w tym roku pierwszą edycję święta rzemiosła, sztuki użytkowej i technologii. Krosno Design Festival zamienił trzy wrześniowe dni na południu Podkarpacia w wielowątkową opowieść, w której lokalna tożsamość i dziedzictwo Krosna wybrzmiały pośród globalnych trendów i najznakomitszych gości z różnych stron świata. Bo będąc nawet niewielkim miastem, można otworzyć czas i przestrzeń dla wielkich narracji. 

Turyści nazywają Krosno „małym Krakowem”. Tutejszy klimat i architektura rzeczywiście uwalniają krakowskie skojarzenia, a dzięki oferowanym przez Krosno nowoczesnym festiwalom siła przyciągania południa Podkarpacia jeszcze się zwiększa. W tym roku miasto po raz pierwszy zorganizowało Krosno Design Festival. Uczestnicy wydarzenia przyglądali się szklanemu i rzemieślniczemu dziedzictwu miasta w szerokim kontekście współczesnego designu. Dyskusje wybitnych twórców i ekspertów dotyczyły zakorzenienia sztuki użytkowej w tradycji, pokazywały, jak rzemiosło ewoluuje i w jaki sposób odpowiada na wyzwania stawiane przed nim tu i teraz, a także w przyszłości.

Krosno jako scena dla międzynarodowych dyskusji o designie

Ambicją festiwalu było pokazanie, jak niewielkie Krosno staje się ogromną przestrzenią dla międzynarodowej sztuki, innowacji i kreatywności. Podczas kilku dni, od 12 do 14 września, miasto stało się platformą dla twórczej wymiany myśli, licznych wystaw, intrygujących instalacji i eksperymentalnych projektów. Festiwal odbywał się jednocześnie w najbardziej reprezentatywnych punktach miasta, m.in. na dziedzińcu Państwowej Akademii Nauk Stosowanych czy rynku, ale instalacje, murale i mappingi świetlne zatrzymywały zaintrygowanych przechodniów także na ulicach. Przestrzeniami wystawienniczymi i miejscami spotkań stały się nawet pustostany i piwnice. Dużą popularnością cieszyły się panele dyskusyjne, jak również pokazy przy piecu szklarskim w Centrum Dziedzictwa Szkła czy wystawy w Muzeum Rzemiosła i krośnieńskich galeriach. Nie zabrakło także propozycji warsztatowych: z typografii, projektowania i ceramiki. 

Celem festiwalu było nie tylko otoczyć ludzi sztuką i designem, lecz także – dzięki zaproszeniu do dyskusji ekspertów i designerów o międzynarowej renomie – skłonić do pogłębionej, ponadlokalnej refleksji o sztuce użytkowej. 

Dziedzictwo rzemieślnicze Krosna jako inspiracja

Prace koncepcyjne nad Krosno Design Festivalem toczyły się m.in. w Muzeum Rzemiosła w Krośnie, pod okiem zespołu ekspertów z dziedziny designu, sztuki, architektury i edukacji: Marty i Mirosława Rymarów, Magdaleny Czelnej-Mikosz, Arkadiusza Marcinkowskiego i Sebastiana Smita. Formuła festiwalu czerpała inspirację z tutejszego imponującego dziedzictwa rzemieślniczego, które od 1990 roku pieczołowicie gromadzone jest w Muzeum Rzemiosła w Krośnie. Ten znany ośrodek naukowo-badawczy dokumentuje i prezentuje dorobek rzemieślników z południowo-wschodniej Polski, ocalając od zapomnienia nie tylko zawody zanikające, lecz także kunszt rzemiosł artystycznych, lokalny przemysł i unikatową tradycję cechową. Zbiory muzeum stały się naturalnym impulsem do rozważań o designie, jego przeszłości, współczesnych trendach i kierunkach, którymi za moment będzie podążać. Dzięki festiwalowi dawne rzemiosło stało się tematem rozmów wybitnych ekspertów z całego świata, którzy zgodnie podkreślali, że dobry design może być zarówno zakorzeniony w tradycji, jak i odpowiadać na współczesne wyzwania.

Design nie tylko w teorii 

Do Krosna zaproszono twórców, których nazwiska elektryzują współczesną scenę designu. Wśród nich m.in. Karim Rashid, jeden z najbardziej rozpoznawalnych projektantów na świecie, dla którego udział w festiwalu był też sentymentalnym powrotem do Krosna, gdzie stworzył jedną ze swoich kolekcji szkła „SAKRED by Karim Rashid”. Artysta zaprezentował uczestnikom wydarzenia swoje najnowsze prace, a także opowiedział podczas spotkań o własnych wizjach projektowych.

W Krośnie nie mogło zabraknąć też mistrza prowokującego designu Stefana Sagmeistera. Austriacki projektant graficzny, typograf i storyteller od zawsze przekonuje, że design może, a nawet powinien być jednocześnie użytkowy i poruszający, komercyjny i wyrafinowany, prowokujący i piękny.

Z kolei Rikke Hansen, duńska ekspertka od designu społecznego, poprowadziła warsztaty typograficzne i panel dyskusyjny o tym, jak projektowanie wpływa na przestrzeń publiczną i ludzi, którzy w niej funkcjonują. Do udziału w festiwalu zaproszono także Marcosa Novaka, amerykańskiego architekta, artystę i teoretyka, który zaprezentował na rynku w Krośnie interaktywną instalację płynnie zacierającą granice między architekturą a sztuką AI. 

Swoje projekty zaprezentowali także m.in.: Wolfgang Stiller, Yasuyuki Saegusa, Lex Drewinski, Barnabas Wetton, Tao Ya-Lun, Mirosław Rymar czy Sebastian Smit.

Angażująca formuła wydarzenia i jego wysoki merytoryczny poziom usytuowały festiwal jako ważny punkt na mapie międzynarodowych wydarzeń poświęconych sztuce i designowi. Po sukcesie pierwszej edycji Krosno Design Festival ma stać się cyklicznym świętem designu, rzemiosła i innowacji o ogromnym opiniotwórczym potencjale.