Znaleziono 0 artykułów
25.03.2018

Schinkel Pavillon – historia Berlina zaklęta w budynku

25.03.2018
Schinkel Pavillon (Fot. Materiały prasowe)

To jedna z ważniejszych galerii sztuki współczesnej w Berlinie i jeden z najbardziej niezwykłych budynków na świecie. Schinkel Pavillon ma kształt ośmioboku i przypomina tort kupiony w socjalistycznej cukierni. Kiedyś był salonem komunistycznej wierchuszki, a dziś wystawiają się w nim artystyczne gwiazdy.

Do 1 kwietnia w Schinkel Pavillon trwa wystawa nowojorczyka Jordana Wolfsona. Zobaczycie na niej między innymi Riverboat Song, film, w którym realistyczne sceny mieszają z wirtualnymi koszmarami. W lecącym dokądś samolocie, pośród zwyczajnie wyglądających pasażerów, pojawiają się potworne, trójwymiarowe, animowane gryzonie. Niewidoczne dla podróżujących potwory bezczelnie łamią obowiązujące zasady. W kolażowym filmie występuje także avatar tańczący w szpilkach Louboutin do piosenki Work Iggy Azalei.

Wystawa Jordana Wolfsona w Schinkel Pavillon (Fot. Materiały prasowe)

Piętro niżej wystawiono instalację zbudowaną ze skórzanych kurtek, na których namalowano drastyczne sceny, na przykład wymiotującego czaskami opryszka. Obok znajduje się stworzona w wirtualnej rzeczywistości praca Real Violence. Po założeniu okularów VR stajemy się niemymi świadkami brutalnego pobicia, po zdjęciu gogli wracamy do cukierkowego wnętrza Schinkel Pavillon.

Wystawa Jordana Wolfsona w Schinkel Pavillon (Fot. Materiały prasowe)

Słodki VIP-room komunistów

Pawilon powstał w 1969 roku we wschodnim Berlinie. Dobudowano go do klasycystycznego Pałacu Następców Tronu (Kronprinzenpalais), wzniesionego przy reprezentacyjnej alei Unter den Linden. Schinkel Pavillon zaprojektował Richard Paulick, który przed wojną związany był z awangardą architektury, z Walterem Gropiusem i uczelnią Bauhaus, a w latach 50. stał się czołowym architektem NRD. Paulick zaprojektował między innymi gmachy stojące przy Alei Stalina – sztandarowej socrealistycznej arterii Berlina Wschodniego, dziś Karl-Marx-Allee.

Schinkel Pavillon (Fot. Thorsten Klapsch, courtesy Schinkel Pavillon)

W latach 70. w pawilonie odbywały się ekskluzywne rauty dla komunistycznej wierchuszki. Wśród dygnitarzy prym wiódł Erich Honecker, przywódca NRD, I sekretarz Niemieckiej Socjalistycznej Partii Jedności. Na parterze budynku wciąż znajduje się cielisto-pudrowy kontuar i barowe stołki. Gdy wytężymy wyobraźnię, usłyszymy brzęk kieliszków do wódki. Honeckera pamiętają także oryginalne płaskorzeźbione sufity i elegancki żyrandol, wykonany ze zwisających szkiełek ułożonych w kształt ośmioboku. Żyrandol naśladuje ośmioboczny plan budynku. Schinkel Pavillon przypomina misternie wyrzeźbiony płatek śniegu albo domek dla lalek kupiony w domu towarowym z epoki socjalizmu.

Wystawa Jordana Wolfsona w Schinkel Pavillon (Fot. Materiały prasowe)

Kapsuła czasu

Socjalistyczna architektura Schinkel Pavillon odwołuje się do dawnych stylów architektonicznych, podobnie jak warszawski Pałac Kultury i Nauki czy zabudowania Nowej Huty. Nazwa budynku nawiązuje do Karla Friedricha Schinkla, gwiazdy niemieckiej architektury XIX wieku. Schinkel ukształtował wygląd prestiżowych rejonów dawnego Berlina. Tworzył budynki w stylu klasycystycznym i neogotyckim. Malowniczy neogotyk wzbogacał o elementy angielskiej architektury przemysłowej, dzięki czemu jego kościoły i pałace przypominają czasem ceglane fabryki.

W okolicach Unter den Linden do dziś stoją arcydzieła Schinkla, między innymi: Altes Museum, Neue Wache, Schauspielhaus czy kościół Friedrichswerdersche, który widać z okien Schinkel Pavillon. Ponadto w mury Pawilonu wkomponowano terakotowe elementy pochodzące z wnętrz zbombardowanego w czasie II wojny Kronprinzenpalais; wnętrza zaprojektował oczywiście Karl Friedrich Schinkel. Elegancki Schinkel Pavillon jest kapsułą czasu, magiczną rakietą, która łączy przeszłość ze sztuką XXI wieku.

Schinkel Pavillon (Fot. Materiały prasowe)

Wzór dla MoMA

Schinkel Pavillon to dziś czołowa berlińska galeria sztuki współczesnej, ale jej program nawiązuje do historii miejsca. Bajkowy ośmiobok przylega do jednego ze skrzydeł Kronprinzenpalais. Zbudowany w XVII w. pałac najpierw był siedzibą arystokratyczną, a w 1918 roku stał się pierwszym muzeum sztuki nowoczesnej na świecie. W XX wieku Kronprinzenpalais należał do Berlińskiej Galerii Narodowej, która wystawiała tu prace żyjących artystów. Galeria zasłynęła z wystaw niemieckich ekspresjonistów. Struktura i program instytucji stał się wzorem dla stworzenia nowojorskiego Museum Of Modern Art, a po stu latach także dla Schinkel Pavillon.

Schinkel Pavillon (Fot. Materiały prasowe)

Kuratorką pawilonu jest znakomita niemiecka malarka Nina Pohl. Artystka tworzy program galerii od momentu jej powstania, czyli od 2007 roku. Pierwszą wystawą w Schinklu było Hipnotic Poison Sylvie Fleury. Szwajcarska artystka wystawiła tu między innymi wielkie rzeźby-grzyby. Fleury skomentowała w ten sposób hipnotyczno-fetyszystyczny wymiar luksusu.

W galerii pojawiały się też ważne polskie nazwiska. Eksponowano tu obiekty Aliny Szapocznikow. Paulina Ołowska pokazała prace nawiązujące do folklorystycznej, słowiańskiej twórczości Zofii Stryjeńskiej. Podłogę pomalowała we wzór, który odwoływał się do estetyki Polskiego Pawilonu na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu, w 1925 roku. W 2016 roku w Pawilonie Schinkla pojawiła się Goshka Macuga. Urodzona w Warszawie artystka zaprezentowała instalację To the Son of Man Who Ate the Scroll, którą wcześniej wystawiła w Fondazione Prada w Mediolanie. 21 kwietnia w Schinkel Pavillon otwarta zostanie wystawa Louise Bourgeois – Louise Bourgeois. The Empty House, jednej z najważniejszych artystek II połowy XX wieku.

Schinkel Pavillon (Fot. Materiały prasowe)

Podczas zwiedzania Berlina trzeba zboczyć z Unter den Linden i zajrzeć do Pawilonu Schinkla! Ten niewielki budynek, a właściwie urodziwa pałacowa przybudówka, odzwierciedla fascynującą historię metropolitarnego Berlina – stolicy cesarzy i królów, republiki, kraju nazistów, potem komunistów i wreszcie najbardziej otwartej i różnorodnej metropolii sztuki XXI wieku.

Schinkel Pavillon, Oberwallstraße 1, Berlin

Marcin Różyc
Proszę czekać..
Zamknij