Znaleziono 0 artykułów
02.09.2022

„Druh Druha”: Ukraińscy artyści w warszawskich galeriach

02.09.2022
Zhanna Kadyrova, Palianytsia, 2022

Jedenaście warszawskich galerii w weekend 3–4 września otwiera wystawy współczesnych artystów i artystek z Ukrainy. Pod hasłem „Druh Druha” instytucje proponują przeglądy prac, publikacje i podcasty. Oto 7 ukraińskich artystów, których dzieła zobaczymy w stolicy.

Oleg Holosyi w galerii Dawid Radziszewski

Fot. Dzięki uprzejmości artysty

Holosyi – kluczowa postać ukraińskiego malarstwa „Nowej Fali” lat 1980–1990 – to jedyny nieżyjący artysta w przeglądzie „Druh Druha”. Żył zaledwie 27 lat, a stworzył ponad trzysta obrazów. Jako mieszkaniec legendarnego squatu Komuna Paryska zadziwiał swoich sąsiadów i publiczność hiperproduktywnym, szybkim i performatywnym sposobem pracy. Jego malarstwo cechuje indywidualny styl odżegnujący się od radzieckiego akademizmu. „W jego obrazach odbijają się najważniejsze prądy ówczesnego malarstwa. To samo działo się u nas, w Polsce, a wcześniej w Niemczech czy we Włoszech. Na scenie ukraińskiej, gdzie nastąpił mały poślizg, na malarstwo ekspresji nałożyła się transformacja lat 90.: obraz Zachodu zapośredniczony przez kineskop telewizora, jakby stale spowity mgłą; samoloty, reklamy żyletek, pejzaż środkowego zachodu Ameryki (gdzie artysta nigdy nie był…)”, piszą kuratorzy. Fragment spuścizny Holosyia zobaczymy dzięki współpracy z kijowską galerią Naked Room.

Nikita Kadan w Galerii Wschód 

Fot. Taras Grytsiuk

Jeden z najważniejszych artystów i kuratorów średniego pokolenia ukończył Narodową Akademię Sztuk Pięknych w Kijowie, gdzie studiował na wydziale malarstwa monumentalnego pod kierunkiem profesora Mykoly Storoszenki. Jego praktyka opiera się na krytycznym badaniu historii, polityki historycznej, pamięci zbiorowej i sztuki, w szczególności artystów awangardowych. Zajmuje się malarstwem, rysunkiem i instalacją, często współpracuje z architektami i socjologami. Jest członkiem grupy R.E.P. (Rewolucyjna Przestrzeń Eksperymentalna) oraz założycielem kolektywu kuratorskiego i aktywistycznego Hudrada. W jego pracach często widać wpływ praktyki modernizacji, współczesnych wydarzeń politycznych oraz kapitalizmu. Cykl rysunków węglem „Pogrom” znajduje się w kolekcji Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Podczas „Druh Druha” zostanie  opublikowany podcast na stronie galerii, zapowiadający jego działania instytucjonalne w Warszawie i Łodzi oraz aktualną praktykę kuratorską.

Zhanna Kadyrova w BWA Warszawa

Fot. Natalka Diachenko

Rzeźbiarka tworzy instalacje, fotografie i performanse. Była aktywna podczas ukraińskiej „pomarańczowej rewolucji” oraz protestów na Majdanie w 2013 roku. W 2004 roku współtworzyła grupę „Rewolucyjna Przestrzeń Eksperymentalna” (R.E.P.), której członkowie – Lada Nakonechna i Nikita Kadan – również będą mieli swoje prezentacje podczas „Druh Druha”. Kadyrova pracuje z found footage, badając ich symboliczne wartości. Porusza kwestie estetyczne, społeczne i filozoficzne. Artystka bada znaczenie wspólnoty, relacje między dziełem sztuki a widzem oraz przestrzeń między tym, co publiczne, a tym, co prywatne. Skupia się na tworzywie, łączy w sobie cechy artystki i rzemieślniczki. Na wystawie zostanie pokazana jedna z jej ostatnich ważnych prac, „Palianytsia”. W języku ukraińskim to nazwa okrągłego chleba pszennego – artystka tworzy kamienne bochenki i jego pokrojone plastry z rzecznych kamieni. Sama nazwa nie jest łatwa do wymówienia przez rosyjskich okupantów, dzięki czemu staje się znakiem rozpoznawczym, a kamienna Palianytsia – symbolem ukraińskiego oporu.

Olga Krykun w galerii Wanda

Fot. Shotby.us

Wystawa Olgi Krykun to podwójny debiut. Po raz pierwszy ta intermedialna artystka pokaże swoje prace w Polsce, a ponadto w galerii WANDA, która wydarzeniem „Druh Druha” otwiera swoje artystyczne podwoje. Wanda to nowa warszawska galeria prywatna założona przez Jonasza Chlebowskiego, Magdalenę Morawik i Piotra Polichta, zorientowana na prezentację najnowszych zjawisk z obszaru Europy Środkowo-Wschodniej. W swojej praktyce Olga Krykun sięga po szeroki wachlarz mediów – przede wszystkim wideo, malarstwo i obiekty, które następnie zestawia z sobą w złożonych instalacjach. Łącząc elementy narracji fikcyjnych z odniesieniami do realnych i ważnych społecznie symboli kulturowych, opracowuje własną, opartą na wewnętrznych napięciach i sprzecznościach mitologię naszego tu i teraz.

Sasha Kurmaz w Galerii Jednostka

Fot. Dzięki uprzejmości artysty

Sasha Kurmaz jest artystą interdyscyplinarnym, tworzy fotografie, wideo, interwencje publiczne i sytuacje performatywne. Bada modele interakcji, a jego pole zainteresowań to przestrzeń miejska i społeczeństwo oraz panujące w nim relacje. Tematem jego prac stają się napięcia pomiędzy strukturą władzy a jednostką. Podczas protestów na Majdanie w 2013 roku rejestrował śpiących aktywistów. W filmie „I sleep for a revolution” pokazuje ich nie w akcji, a w momencie zupełnej bezbronności. W projekcie „Life Without The Sun” rozdawał bezdomnym aparaty fotograficzne i prosił uczestników o fotografowanie ich codziennego życia. Na „Druh Druha” zaprezentuje fotografie z cyklu pochodzącego z lat 2009–2019 „Wasted Youth”, gdzie fotografia stała się rodzajem intymnego pamiętnika. Oglądamy na nich zarówno prywatny świat artysty, jak i społeczne zmiany w postsowieckim społeczeństwie. 

Elen Subach w Galerii Szarej

Fot. Viacheslav Poliakov

Elena Subach – fotografka i kuratorka – urodziła się w Czerwonogrodzie, górniczym mieście w zachodniej Ukrainie. Duży wpływ na Elenę miał jej dziadek, malarz ikon dla lokalnych kościołów, oraz biblioteka jej ojca. Po studiach zajmowała się projektowaniem tkanin w Kijowie i we Lwowie. Od 2012 roku zajmuje się fotografią. Wtedy dołączyła do społeczności artystycznej „5x5 / Dzyga”. Jest członkinią Ukraińskiego Stowarzyszenia Fotograficznej Alternatywy. Na wystawie w galerii Szarej pokaże swój cykl fotografii „Ukryte”. Pokazuje na nich zaangażowanie Ukraińców w ochronę narodowego dziedzictwa kultury przed atakami rakietowymi i zniszczeniem. Fotografie są nie tylko dokumentacją tego procesu. Przede wszystkim pokazują troskę i zaangażowanie w ochronę każdego fragmentu własnego kraju. Niszczenie dzieł sztuki, pomników, zabytków jest elementem wojny, próbą wykorzenienia i podważeniem tożsamości. Część zdjęć w projekcie przedstawia ewakuację rzeźb mistrza Johanna Georga Pinsla, słynnego rzeźbiarza barokowego i rokokowego z XVIII wieku, założyciela lwowskiej szkoły rzeźbiarstwa.

Yarema & Himey w Galerii Piktogram

Fot. Dzięki uprzejmości artystów

Grupę tworzy dwójka kijowskich artystów i filmowców, Yarema Malashchuk i Roman Himey. Ich debiutancki film dokumentalny miał premierę na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym Docudays UA 2020. Otrzymał potem Special Mention Award na Kharkiv MeetDocs. Film dokumentuje coroczną pielgrzymkę ukraińskich chrześcijan do świętego miejsca Zarwanicza. Na filmie oglądamy pielgrzymów w trakcie modlitwy i rozmów, podczas których często chwalą się swoim dobrobytem. Nie potrzegają go jednak w kategorii boskich cudów. „Dedicated to the Youth of the World 2” to wielokrotnie nagradzane wideo, które pokażą na wystawie „To Whom It May Concern”. Podejmują w nim temat młodzieży i najsłynniejszej undergroundowej imprezy techno-rave Cxema w Kijowie. Warszawska wystawa dotyczy ukraińskiego undergroundu, młodzieży, społeczności queer, intymności, kwestii płci i poczucia kolektywności.

Marta Czyż
Proszę czekać..
Zamknij