Znaleziono 0 artykułów
19.01.2024

Najciekawsze książki o sztuce i designie, na które czekamy w 2024 roku

19.01.2024
Fot. Getty Images

Biografie Nikifora i Julii Keilowej, eseje Marcina Wichy o projektowaniu oraz publikacje, które każą zrewidować dotychczasową narrację o historii twórczości, przywrócić należne w niej miejsce kobietom. Na premiery tych książek o sztuce i designie warto czekać.

Marcin Wicha: O projektowaniu na spacerze

Fot. Materiały prasowe

Marcin Wicha lubi opowiadać o designie, przywołując własne doświadczenia. W nowej książce zabiera czytelników na spacer po Grochowie, gdzie odwiedza m.in. swoją dawną podstawówkę. Przygląda się pracy współczesnego studia projektowo-badawczego Centrala, które odwołuje się do spuścizny Hansenów czy Aliny Scholtz. Odwiedza też kolebkę Bauhausu – Dessau. 

„Gościnne występy. Kawałki o projektowaniu” to książka, w której można przeczytać wykłady zrealizowane przez autora na uczelniach artystycznych, ale też artykuły prasowe.

„Gościnne występy. Kawałki o projektowaniu”, Marcin Wicha, premiera w lutym, Wydawnictwo Karakter

Julia Keilowa: Historia designerki sprzed wieku

– Skupiam się na rekonstrukcji biografii Julii Keilowej, z pochodzenia Żydówki. Więc to biografia pełna białych plam, które częściowo udaje mi się wypełnić – mówi Małgorzata Czyńska, zapowiadając biografię urodzonej w 1902 r. projektantki wzornictwa, znanej z ponadczasowych form w srebrze czy zastawy zaprojektowanej na transatlantyk MS Batory.
– Koncentruję się oczywiście na jej twórczości, na świadomym budowaniu własnej marki i kariery. Kładę nacisk na zobrazowanie sytuacji kobiet w designie, daję przykłady kobiet metaloplastyczek z innych krajów Europy od początku XX w. do czasu II wojny światowej – dodaje Czyńska.
Premiera książki zbiegnie się z wystawą „Julia Keilowa. Projektantka” w Muzeum Warszawy (od 21 marca do 1 września 2024 r.)

Biografia Julii Keilowej, Małgorzata Czyńska,  premiera 17 maja, Wydawnictwo Marginesy

Nikifor: Portret artysty

Nazywał siebie Nikiforem Krynickim albo Malarzem Matejką. Żył samotnie, w izolacji od ludzi, choć wchodząc w tłum krynickich kuracjuszy, żeby w stałym punkcie miasteczka codziennie rysować i malować. Talent samouka został odkryty w latach 30. XX w., a fenomen doceniły kolejne pokolenia twórców, wśród nich Edward Dwurnik. Katarzyna Węglarczyk zapowiada opowieść „o świecie równoległym” artysty.

„Nikifor. Biografia”, Katarzyna Węglarczyk, premiera we wrześniu, Wydawnictwo Znak

Klucz do zrozumienia współczesnej kultury i sztuki Ukrainy

W podtytule anglojęzycznego wydania pojawiają się „sztuka, feminizm i rewolucja w Ukrainie XXI wieku”. Zychowicz przez 10 lat badała powiązania pomiędzy sytuacją polityczną, akcjami protestacyjnymi i praktykami artystycznymi. Napisała o swoich prywatnych doświadczeniach, po odbyciu podróży badawczych, po rozmowach z uczestnikami wydarzeń, zgromadzeniu archiwum. Reprezentuje ukraińskich twórców i aktywistów w zachodnim świecie. Jej książka, wrażliwie doceniająca kobiety, to przewodnik, który pozwala poznać i lepiej zrozumieć sztukę i kulturę współczesnej Ukrainy.

„Kobiety zbędne”, Jessica Zychowicz, premiera w kwietniu, Wydawnictwo Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Wydawnictwo Karakter

Historia sztuki z perspektywy kobiet

Katy Hessel przytacza statystyki – w tak prestiżowej instytucji, jak National Gallery w Londynie, dzieła kobiet stanowią tylko jeden procent zbiorów. Pierwszą solową wystawę poświęconą artystce klasycznej zorganizowano tu dopiero w 2020 r., była nią przywracana historii sztuki Artemisia Gentileschi. Dla Hessel taki kąt patrzenia na dziedzictwo kultury jest krzywdzący. Jako historyczka sztuki podejmuje próbę opowiedzenia tej historii – od renesansu po współczesność – na nowo, uwzględniając perspektywę kobiet i ich wkład. Hessel jako stała autorka „Guardiana” i doświadczona popularyzatorka sztuki – jej konto @thegreatwomenartists na Instagramie obserwuje ponad 382 tys. osób – napisała książkę dla wszystkich, z wciągającą narracją, pełną dygresji i ciekawostek.

„Historia sztuki bez mężczyzn”, Katy Hessel, premiera w maju., Wydawnictwo Marginesy

Artystki pominięte w legendzie Zakopanego

„Popularność Zakopanego budowały kobiety. Malarki, pisarki, rzeźbiarki, tancerki – artystki. Pomimo tego, że w dwudziestoleciu międzywojennym były tak samo popularne, jak ich koledzy, dziś ich nazwiska są dużo mniej rozpoznawalne” – te fakty stały się podstawą opowieści w nowej książce Natalii Budzyńskiej, autorki m.in. głośnej biografii „Witkiewicz. Ojciec Witkacego”. Tym razem poznamy losy kobiet tworzących zakopiańską bohemę.

„Zakopane artystek”, Natalia Budzyńska, premiera w maju, Wydawnictwo Znak

Feministyczne wątki, przemilczane interpretacje

Fot. Materiały prasowe

Autorka dedykuje książkę „każdej kobiecie, która za powiedzenie prawdy została okrzyknięta histeryczką”, a na historię sztuki patrzy z bardzo nowoczesnej perspektywy. O motywie wężowej kobiety, która namawia Ewę do zerwania jabłka, pisze jako o przejawie mizoginizmu. W przedstawieniu „Judyty odcinającej głowę Holofernesowi” pędzla Artemisii widzi osobistą historię słynnej barokowej malarki, która doświadczyła brutalnego gwałtu ze strony nauczyciela. Kisza zgłębia wątki LGBT+, pisze o pornografii w sztuce sakralnej i przypomina sylwetki artystek, których osiągnięcia zatarły się w historii.

„Histeria sztuki. Niemy krzyk obrazów”, Sonia Kisza, premiera 24 stycznia, Znak Koncept

 

Mieszkanie jako portret
 

Jak wygląda dom projektantki mody Grażyny Hase, kuratorki i krytyczki sztuki Andy Rottenberg czy krytyczki literackiej Justyny Sobolewskiej? Jakimi przedmiotami otacza się fotograf Nicolas Grospierre, z jakimi dziełami żyje historyczka sztuki Agnieszka Morawińska?

Piotr Korduba i Jarosław Trybuś odwiedzili ponad 20 mieszkań należących do artystów i intelektualistów. Z precyzją historyków sztuki (obydwaj mają takie wykształcenie) analizowali, jak w prywatnej przestrzeni zapisują się fascynacje, zwyczaje, sposób życia i wspomnienia. Tekst uzupełniają zdjęcia Tomo Yarmusha.

Warszawskie mieszkania. Biografie miejsc, rzeczy i ludzi”, Piotr Korduba, Jarosław Trybuś, premiera w maju, wydawnictwo OsnoVa

Fenomen Inżynierskiej 3

Inżynierska 3 to adres i hasło, w którym łączą się historia Warszawy, polskiej transformacji, biografie twórców i artystycznej bohemy sprzed lat. Tu kwitło życie towarzysko-artystyczne, buzował twórczy ferment. Do czasu, gdy w pożarze w 2013 r. spłonęły tutejsze pracownie takich twórców, jak Karol RadziszewskiNicolas Grospierre czy Olga Mokrzycka. Ivo Nikić stracił w ten sposób cały swój dotychczasowy dorobek artystyczny.
Anna Walewska bada fenomen kamienicy na warszawskiej Pradze. Przygląda się Inżynierskiej z dystansu przeszło dekady, zyskując szeroką perspektywę.

„Koleżanki i koledzy. Inżynierska 3”, Anna Walewska, premiera w maju, Wydawnictwo Muzeum Sztuki Nowoczesnej

3 publikacje w oczekiwaniu na otwarcie nowej siedziby MSN-u

W związku z otwarciem swojej nowej siedziby Muzeum Sztuki Nowoczesnej wyda trzy publikacje. Antropolog architektury i miast Michał Murawski, specjalista od monumentalnych gmachów i planowania przestrzennego w komunistycznej Europie Wschodniej, opowie w swojej książce o szerokim kontekście powstania budynku MSN. 
O kolekcji, którą będziemy mogli choć częściowo obejrzeć na pierwszej wystawie, przeczytamy w przewodniku zestawiającym 150 prac. A dla miłośników architektury uzupełnieniem będzie photobook ze zdjęciami Marty Ejsmont, poświęcony przede wszystkim budynkowi.

„PO BITWIE. Amputowana forma przyjaźni powraca. Budynek MSN w Warszawie”, Michał Murawski, premiera we wrześniu

„Zbiory MSN. Przewodnik”, 
Marta Ejsmont, photobook
Wydawnictwo Muzeum Sztuki Nowoczesnej

Więcej inspirujących treści znajdziecie w nowym wydaniu „Vogue Polska Living”. Numer można teraz zamówić z wygodną dostawą do domu.

 
Basia Czyżewska
Proszę czekać..
Zamknij