Archetyp wiecznego chłopca to problem nie tylko mężczyzn. Jak go rozpoznać?

Ma w sobie silną potrzebę wolności połączoną ze spontanicznością, ale żyje w oderwaniu od odpowiedzialności i stabilności. W dłuższej perspektywie jego postępowanie okazuje się pułapką. O archetypie wiecznego chłopca opowiada psycholożka Karolina Białajczuk.

Żyje „tu i teraz”, nie poddając się presji dorosłości, potrzebie wzięcia odpowiedzialności i podejmowania poważnych wyborów. Kiedy zbliża się moment decyzji, stopniowo się wycofuje albo od razu ucieka. – Wieczny chłopiec to osoba, która mentalnie ciągle ma naście albo dwadzieścia lat. Nawet jeśli dawno temu ten wiek już przekroczyła. To osoba, która nie chce dorosnąć. Nie w sensie dosłownym, ale emocjonalnym – wyjaśnia psycholożka Karolina Białajczuk.

Uciekając od decyzji

Wieczny chłopiec uwielbia wolność i spontaniczność. Odrzuca za to odpowiedzialność i zobowiązania. Chce życia pełnego przyjemności, w którym nie ma miejsca na rutynę. Koncentruje się na pasjach i podróżach. – Nie skupia się na przyszłości, na tym, gdzie chce mieszkać, co robić. Latami potrafi uciekać od poważnych decyzji. Takich jak decyzja o ślubie czy o posiadaniu dzieci. Ma w sobie przekonanie, że nigdy nie jest wystarczająco, że za rogiem czeka coś lepszego – lepsza partnerka, lepsza praca ­– dlatego nie chce się deklarować. Wieczny chłopiec skacze sobie z miejsca na miejsce, trwając wiecznie na starcie – tłumaczy ekspertka. Nie skupia się na rozwoju w jednym miejscu, tylko wszystko traktuje tymczasowo, tłumacząc, że nie chce się ograniczać.

Wiecznego chłopca przerażają także te mniejsze decyzje, takie jak zakup łóżka albo nowego mebla do mieszkania. Wszystko traktuje z dystansem. Dużo bardziej atrakcyjna i kusząca okazuje się dla niego beztroska. – Osoba, która ma w sobie archetyp wiecznego chłopca, bardzo często jest charyzmatyczna, zabawna, pełna pasji. Problem zaczyna się wtedy, kiedy jej życie zaczyna przypominać niekończące się wakacje, a każda trudniejsza sytuacja zmusza ją do ucieczki – zauważa Karolina Białajczuk. Wszystko, co wiąże się z odpowiedzialnością, zwyczajnie ją przerasta. – Taka osoba woli, żeby ktoś inny podejmował za nią trudne decyzje. Często czeka, aż sytuacja sama się rozwiąże. Kiedy coś jej nie wyjdzie, zrzuca winę na okoliczności, nie biorąc pod uwagę swojego błędu – mówi psycholożka.

Takie z pozoru kuszące podejście do życia może okazać się zgubne. – Często wynika z lęku przed tym, żeby wziąć życie w swoje ręce. Ciągłe ucieczki mogą być próbą zakrycia poczucia pustki. Wieczny chłopiec zapomina, że jego działania mogą mieć konsekwencje – wyjaśnia psycholożka. Konsekwencje czasami bardzo poważne. Bo życiowy partner/ życiowa partnerka odejdzie, kiedy przez długi czas nie usłyszy deklaracji. Albo szef wypowie umowę, kiedy taka osoba będzie uciekać od odpowiedzialności w pracy. – Wieczny chłopiec wierzy, że ma jeszcze czas. To największe oszustwo, które można sobie wmówić. Bo czas mija, życie dzieje się tu i teraz, więc nie warto odkładać go na później. Stabilizacja nie jest więzieniem – zaznacza psycholożka.

Osadzić się w rzeczywistości

Choć z pozoru życie wiecznego chłopca może wydawać się beztroskie, w rzeczywistości taka postawa prowadzi często do głębokiego niezadowolenia. Niezdolność do podejmowania decyzji, unikanie odpowiedzialności oraz brak rozwoju osobistego sprawiają, że taka osoba może poczuć się zagubiona, pozbawiona sensu życia. W dłuższej perspektywie ten stan może prowadzić do poważnych trudności psychicznych. – Dlatego warto, żeby wieczny chłopiec w porę sobie pomógł. Zrozumiał, że życie nie jest próbą generalną. Że teraz jest czas na działanie i podejmowanie decyzji – podkreśla Karolina Białajczuk. Tych małych i tych większych. – Można zacząć od dokończenia kursu, który się zaczęło. Od doprowadzenia do końca projektu w pracy. Albo od podjęcia decyzji, której przez dłuższy czas dana osoba unikała – wymienia. Tak aby spróbować odwrócić dotychczasowy schemat. Nie tracić czasu na szukanie opcji idealnej, ale wybrać tę po prostu dobrą. – Trzeba tylko się na to otworzyć i podjąć tę pierwszą decyzję – zaznacza psycholożka.

Wspaniale, kiedy osoba z archetypem wiecznego chłopca ma wspierające i wyrozumiałe otoczenie. – Bliscy mogą rozmawiać z nią o lękach, rozterkach. Ale podejmowanie decyzji musi należeć do wiecznego chłopca. To jego praca i nikt nie może go wyręczać – przyznaje ekspertka. Nieoceniona może okazać się także pomoc psychoterapeuty, który uświadomi schematy myślenia i działania. Pomoże przepracować lęki i pokaże, w jaki sposób podejmować decyzje. – Pozwoli zbudować realne poczucie sprawczości i nauczy, w jaki sposób można przejąć kontrolę nad swoim życiem. Archetyp wiecznego chłopca z automatu przypisujemy mężczyznom, tymczasem u kobiet objawia się bardzo podobnie. Ważne jest jednak to, że zarówno kobiety, jak i mężczyźni mogą sobie pomóc i uwolnić się od obciążającego archetypu – dodaje Karolina Białajczuk.